تصفيه فاضلاب صنعتي

پيمانكار تصفيه آب، فاضلاب و هوا

تصفيه فاضلاب به روش انعقاد الكتريكي

 تصفيه فاضلاب به روش الكتروكواگوليشن


تصفيه پساب ها به روش هاي مختلفي از جمله ته نشيني، سانتريفيوژ، شناورسازي، فيلتراسيون، اولترافيلتراسيون، اسمزمكعكوس، انعقاد و لخته سازي، جذب سطحي، اكسيداسيون شيميايي و بيولوژيكي و انعقاد الكتريكي يا تركيبي از آنها صورت مي پذيرد. كاربرد برخي از اين روش ها به دليل قطر كوچك قطرات روغن موجود در پساب دشوار و زمان بر است. انعقاد و لخته سازي مفاهيمي نزديك به هم هستند و گاهي به جاي يكديگر به كار مي روند.

مي توان انعقاد و لخته سازي را به ترتيب به مراحل اختلاط سريع ايجاد لخته نسبت داد. بعبارت ديگر فرآيند انعقاد به صورت ايجاد ناپايداري در ذرات معلق و كلوئيدي موجود در آب و انجام لخته سازي با نزديك كردن اين ذرات به يكديگر و تشكيل ذرات وزين تر تعريف شده است.

منظور از ناپايدار شدن ذرات، افزودن يك ماده شيميايي موسوم به ماده منعقد كننده به آب و در نتيجه خنثي كردن و يا كاهش بارهاي الكتريكي ذرات است. پس از ناپايدار شدن ذرات، در مرحله اختلاط كند، ذرات اجازه نزديك شدن به يكديگر را يافته و در نتيجه ذرات بزرگ تر و سنگين تري را ايجاد مي كنند. اين ذرات درشت تر با استفاده از روش هايي نظير ته نشيني، شناورسازي يا استفاده از فيلتر مي توانند به راحتي جدا شوند.

انعقاد الكتريكي ( الكتروكواگوليشن ) عبارت است از توليد مواد منعقدكننده در محل با استفاده از تجزيه الكتريكي الكترودهاي آلومينيوم يا آهن توليد يون هاي فلزي در آند و گاز هيدروژن در كاتد انجام مي گيرد.

در روش انعقاد الكتريكي ( الكتروكواگوليشن ) عمل تصفيه طي سه مرحله انجام مي گيرد:

  1. واكنش الكتروليت در سطح الكترود و شكل گيري منعقدكننده ها بوسيله ي اكسيداسيون الكتروليتي در فاز آبي
  2. جذب ذرات كلوئيدي بر روي منعقدكننده ها
  3. حذف آن بوسيله ته نشيني يا شناورسازي

در اين روش همزمان با خورده شدن آند، در كاتد گازهاي الكتروليت عموما گاز هيدروژن توليد مي شود كه منجر به شناورسازي بيش تر مي گردد.

مزاياي انعقاد الكتريكي

روش ( الكتروكواگوليشن ) به دليل داشتن چند مزيت از جمله وسعت عمل براي تصفيه انواع پساب هاي صنعتي، طراحي ساده سيستم، هزينه كم راه اندازي و بهره برداري، عدم نياز به مواد شيميايي، نياز به تجهيزات ساده، بهره برداري راحت هزينه ي اوليه و هزينه بهره برداري پايين، زمان واكنش كم، ته نشيني سريع لخته هاي ايجاد شده، توليد لجن كم، ايمني بالا، عدم نياز به حمل و نقل و جابجايي مواد شيميايي و توليد منعقدكننده در محل مي تواند به عنوان يك روش كارآمد در جداسازي تركيبات نفتي از آب عمل نمايد.

اين روش براي تصفيه ي آب هاي آلوده به جامدات، رنگ ها، فلزات سنگين، مواد آلي و غيرآلي محلول، به كار گرفته شده و بسيار كارآمد بوده است.

مكانيسم هاي اصلي الكتروليز براي تصفيه پيشرفته به شرح زير مي باشد:

اكسيداسيون و گندزدايي الكتروشيميايي فلوكولاسيون الكتروشيميايي و شناورسازي الكتروشيميايي يا هرتركيبي از اين مكانيسم ها

فرايند انعقاد الكتريكي از طريق كاربرد جريان مستقيم برق با ولتاژ بين 10 تا 60 ولت و شدت جريان هاي متغير كه بسته به ميزان آلودگي پساب تعيين مي شود با استفاده از الكترودهايي از جنس آلومينيوم، آهن معمولي، فولاد ضدزنگ، و يا ذغال صورت مي گيرد.

در اين فرآيند  از يك منبع جريان برق مستقيم بين الكترودهاي فلزي فرورفته در آب آلوده استفاده مي شود. جريان الكتريكي منجر به انحلال صفحات فلزي در فاضلاب مي گردد.

ميزان انحلال فلزات و در نتيجه تجزيه فلز آند بستگي به مقدار جريان الكتريسيته عبوري از الكتروليت دارد. حباب هاي گاز هيدروژن توليد شده در كاتد نيز به ذرات منعقدكننده چسبيده و همانند روش شناورسازي با هواي محلول ذرات را با خود به سطح آب مي آورند. فرآيند الكترودياليز با در نظرگرفتن مزايايي از قبيل جنبه هاي بهداشتي و زيست محيطي مطلوب و بازده بالا در حذف انواع آلاينده ها از آب و فاضلاب و ساير مزاياي آن، چشم انداز بسيار مطلوبي در صنعت آب و فاضلاب كشور دارد.

وجود غلظت هاي بالاي انواع آلاينده هاي شيميايي و سمي كه داراي اثر بازدارندگي بر فعاليت بيولوژيكي ميكروارگانيزم ها مي باشند، كاربرد اين سيستم را در تصفيه فاضلاب هاي صنعتي بسيار زياد نموده و در محل هايي كه عملا كاربرد فرآيندهاي تصفيه بيولوژيكي به لحاظ وجود اين گونه آلاينده ها با محدوديت هاي زيادي روبروست مطلوب و از درجه اهميت بالايي برخوردار است.

به طور كلي اين فرآيند در سه مرحله قرار مي گيرد:

  • الكترود قرباني شونده، دچار اكسيداسيون مي شود تا ماده ي منعقدكننده توليد كند.
  • سپس سوسپانسيون ذره اي، دچار بي ثباتي مي شود و شكستن امولسيون اتفاق مي افتد.
  • فاز بي ثبات شده، دوباره تجمع پيدا مي كند و توده ها تشكيل مي شوند.

پارامترهاي موثر بر انعقاد الكتريكي

شامل دانسيته جريان، جنس الكترود، pH، مدت زمان، فاصله بين الكترودها و تعداد الكترودها مي باشد. در فرآيند انعقاد الكتريكي ناخالصي در محصول نهايي نسبت به روش هاي انعقاد شيميايي كمتر خواهد بود.

در فرآيند انعقاد الكتريكي، الكترودهاي آند كه الكترود قرباني شونده است، از جنس فلزات چندظرفيتي است و در اثر برقراري جريان برق، يون هاي مثبت فلزي از خود آزاد مي كند در نتيجه ذرات معلق پايداري خود را در محيط از دست داده و در كنار هم تجمع يافته و تشكيل لخته مي دهند. در اطراف الكترود كاتد گاز هيدروژن توليد مي شود. عوامل مختلفي بر فرآيند انعقاد الكتريكي موثر مي باشند.

مقايسه انعقاد شيميايي و انعقاد الكتريكي

اصول انعقاد الكتريكي همانند انعقاد شيميايي است، تفاوت بين اين دو روش در اضافه كردن منعقدكننده است. در روش انعقاد الكتريكي، منعقدكننده به صورت الكتريكي توليد مي شود و پساب در يك سل الكتروشيميايي تصفيه مي شود. زماني كه سيستم در تماس با يك منبع برق خارجي قرار مي گيرد، آندهاي قرباني به دليل اكسيداسيون در محلول خورده مي شوند و باعث آزادسازي كاتيون هاي منعقدكننده در سل مي شوند. در صورتيكه بين الكترودها يك اختلاف پتانسيل ايجاد شود، آندها مي توانند باعث آزادسازي منعقدكننده ها شوند.

در انعقاد الكتريكي، منعقدكننده از اكسايش الكتروليتي يك آند قرباني، بطور معمول از جنس آلومينيوم يا آهن، كه منجر به انحلال الكترودي كاتيون هاي فلزي همانند انعقاد شيميايي مي شود، بدست مي آيد. هم در انعقاد شيميايي و هم در انعقاد الكتريكي، اين كاتيون ها منجر به باردار شدن ذرات موجود معلق مي شود.

مثلا انعقاد الكتريكي براي رنگبري و حذف كدورت رنگ فاضلاب نساجي واقعي، با وجود بازده حذف كمتر به طور معمول ارزان تر از انعقاد شيميايي است.

فرآيند انعقاد الكتريكي 
  • مهاجرت به سمت الكترود با بار مخالف و تراكم بعلت خنثي سازي بار
  • تشكيل رسوب با آلاينده توسط كاتيون يا يون هيدروكسيل
  • برهم كنش كاتيون فلزي با يون هيدروكسيل براي تشكيل هيدروكسيد، كه داراي خواص جذب بالا هستند و با آلاينده ها پيوند ايجاد مي كنند.
  • تشكيل هيدروكسيدهاي با ساختار مشبك مانند بزرگ كه از طريق آب جاروب مي شوند.
  • اكسايش آلاينده ها به گونه هاي با سميت كمتر
  • حذف توسط شناورسازي يا ته نشيني و چسبندگي به حباب ها

 

تصفيه پساب صنعتي

تصفيه فاضلاب صنعتي

در تصفيه خانه هاي فاضلاب صنعتي معمولا از سه روش زير استفاده مي نمايند:
1. روش هاي شيميايي
2. روش هاي فيزيكي
3. روش هاي بيولوژيكي
در روش هاي شيميايي مي تواند به اكسيداسيون – ترسيب – احياي مواد و تشكيل گازها اشاره نمود. در روش هاي فيزيكي بايد شناورسازي – صاف كردن – تعويض يوني – جذب نام برد. و در روش هاي بيولوژيكي بيشتر فعاليت ارگانيسم هاي زنده موجود در فاضلاب دخالت داشته و با تجزيه مواد آلي علاوه بر توليد ارگانيسم هاي زنده موجود در فاضلاب دخالت داشته و با تجزيه مواد آلي علاوه بر توليد ارگانيسم هاي جديد معمولا اين مواد مورد تجزيه قرار مي گيرند. اشاره مي نمايد اگر در تصفيه فاضلاب هاي صنعتي از روش هاي تصفيه غيرمتعارف استفاده نمايند. نه تنها فاضلاب تصفيه شده از كيفيت مطلوبي برخوردار نخواهد بود بلكه هزينه هاي مورد نياز به ميزان وسيعي افزايش خواهد يافت.
بايد توجه داشت كه علي الاصول در تمام روش هاي تصفيه قسمت قابل توجهي از آلودگي ها حذف خواهد گرديد. در تمام روش هاي تصفيه ذكر شده، همواره مقادير نسبتا زيادي لجن توليد خواهد شد كه جمع آوري و تصفيه و دفع آن هزينه هاي زيادي در بر خواهد داشت.
هزينه هاي تصفيه فاضلاب صنعتي به دو عامل ميزان فاضلاب و كيفيت آن از نظر موادآلوده كننده مربوط است. بايد سعي داشت با تمهيدات مختلف علاوه بر كاستن از حجم فاضلاب هاي توليدي، كيفيت آن با تمهيداتي مانند جلوگيري از هدر رفتن مواد اوليه صنعتي با بازيافت مواد موجود در فاضلاب ها به نحوي بهبود يابد كه هزينه هاي تصفيه تقليل قابل توجهي يابد.
در مجموع دو روش مهم زير اهم روش هاي تصفيه فاضلاب هاي صنعتي است.
1. روش هاي شيميايي
2. روش هاي بيولوژيكي
در مواردي هم ممكن است تصفيه فاضلاب صنعتي ادغام شده دو روش مذكور باشد.
در هر دو روش مورد بحث مي توان موارد زير را مورد توجه قرار داد:
• تصفيه اوليه
• تصفيه ثانويه

در تصفيه اوليه مهمترين فرآيندهاي به كار رفته عبارتند از:

• با توجه به اينكه فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد معلق درشت و ريز هستند كه ورود آن ها به فرآيندهاي تصفيه ايجاد مشكل مي نمايند. لذا حذف اين مواد از طريق آشغالگير كه در كانال ورودي فاضلاب به تصفيه خانه نصب خواهد شد ضروري مي باشد.
• در مواردي ممكن است فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد دانه اي باشند كه ورود آن ها به فرآيندهاي تصفيه مخصوصا در تماس با وسايل برقي و مكانيكي تصفيه خانه ايجاد اشكال نمايد. از اينرو مواد دانه اي را در حوض هاي دانه گير كه انواع و اقسام مختلفي دارد از فاضلاب جدا مي نمايد.
• چون ميزان توليد فاضلاب در ساعات مختلف شبانه روز ممكن است متغير باشد براي اندازه گيري دبي ورودي به تصفيه خانه از وسايل اندازه گيري دبي استفاده خواهد بود.
• در بيشتر فرآيندهاي صنعتي ممكن است در ساعات مختلف علاوه بر دبي فاضلاب كيفيت آن نيز تغييراتي كند. براي ورود فاضلاب صنعتي يكنواخت شده به تصفيه خانه لازم است از حوض يكنواخت استفاده شود.
• در بعضي فاضلاب هاي صنعتي مواد معلق درشت ممكن است موجود باشد كه جداسازي آن ها از طريق ته نشيني اوليه در تصفيه خانه امكان پذير است.
• بعضي فاضلاب ها محتوي فلزات سنگين هستند عمل جداسازي اين مواد از طريق اختلاط و انعقاد و احيانا اصلاح PH و در موادي اكسيداسيون يا احيا امكان پذير است.
• با توجه به اينكه اكثر فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد آلي هستند كه در مقابل اكسيژن قابل اكسيده شدن مي باشند. در مرحله تصفيه بيولوژيكي فاضلاب ها به آن از طريق هوادهي اكسيژن مورد نياز تزريق خواهد شد. عمل اكسيداسيون علاوه بر اكسيژن تزريقي با استفاده از اكسيژن تركيبي مثل نيترات – سولفات نيز امكان پذير است. مواد آلي پس از اكسيداسيون به مواد قابل ته نشيني خواهد شد.
• فاضلاب ته نشين شده در حوض ته نشيني ثانويه كه در حقيقت فاضلاب تصفيه شده است را قبل از دفع يا هرگونه مصرفي ضدعفوني مي نمايند.

• در بعضي فاضلاب هاي صنعتي محتوي تركيبات خاص مانند رنگ و بعضي مواد آلي لازم است اين مواد قبل از ورود فاضلاب به فرايندهاي تصفيه از آن جدا گردد.
• چون در عمليات تصفيه فاضلاب هاي صنعتي همواره مقادير قابل توجهي لجن به وجود مي آيد، لازم است نسبت به جمع آوري – تغليظ و بي آب نمودن آن اقداماتي به عمل آيد.

 

تصفيه فاضلاب به روش فنتون

فرآيند فنتون

يكي از روش هاي تصفيه فاضلاب به روش فنتون است. مكانيسم كلي فرآيند فنتون با تشكيل راديكال هيدروكسيل آغاز مي شود. اين واكنش در محيط اسيدي انجام مي گيرد.

سرعت واكنش فنتون شديدا وابسته به حضور راديكال خوارهايي مانند يون هاي غيرآلي مي باشد.از جمله اين يون هاي غيرآلي كلرايد، سولفات، نيترات، كربنات و هيدروژنوكربنات مي باشند.

فاكتورهاي موثر بر كارايي فرآيند فنتون

مهم ترين فاكتورهاي موثر بر كارايي فرآيند فنتون شامل :

  • pH بهره برداري
  • مقدار يون آهن
  • غلظت پراكسيدهيدروژن
  • غلظت اوليه آلاينده
  • دماي بهره برداري
  • انعقاد شيميايي

فعاليت كاتاليستي گونه هاي آهن شديدا وابسته به pH محلول مي باشند. كارايي فرآيند فنتون در تجزيه تركيبات آلي در pH هاي بالا و نيز pHهاي پايين كاهش مي يابد.

بطور معمول با افزايش غلظت يون آهن، مقدار تجزيه افزايش مي يابد. از طرف ديگر غلظت بيش از حد يون آهن، سبب افزايش مقدار نمك هاي آهن شده كه اين امر سبب افزايش مقدار جامدات محلول در پساب خروجي مي شود.

بطور معمول همانند حضور يون آهن، با افزايش غلظت پراكسيدهيدروژن، كارايي تجزيه افزايش مي يابد، اما اين به مفهوم استفاده بيش از حد بهينه از آن نيست. بعبارت ديگر دوز بيش از حد بهينه پراكسيدهيدروژن به عنوان راديكال خوار عمل كرده و با مصرف راديكال هاي هيدروكسيل باعث كاهش كارايي فرآيند اكسيداسيون پيشرفته مي شود. همچنين دوزهاي بالاي پراكسيدهيدروژن سبب از بين رفتن ارگانيسم هاي زنده موجود در محيط آبي شده و به اين ترتيب در مواقعي كه از فرآيند فنتون بعنوان يك پيش تصفيه براي انجام فرآيندهاي بيولوژيكي استفاده مي شود، عملا امكان فرآيندهاي بيولوژيكي از بين خواهد رفت.

مزايا و معايب فرآيند فنتون

مزاياي اصلي فرآيند فنتون شامل :

  • امكان انجام مديريت كاربرد مقدار مواد شيميايي
  • عدم نياز به استفاده از انرژي
  • امكان كاربرد آن در دما و فشار محيطي اتمسفر
  • آهن يك فلز غيرسمي بوده و به مقدار فراوان در دسترس مي باشد.

معايب فرآيند فنتون

  • هزينه بالا و خطر ذخيره سازي و حمل و نقل پراكسيد هيدروژن
  • مقدار بالاي مواد شيميايي مورد استفاده جهت تنظيم pH و نيز مصرف مواد شيميايي جهت خنثي سازي آن قبل از دفع
  • تجمع لجن آهني

در مقياس كاربردي تر مي توان فرآيند فنتون را همراه با فرآيندهايي مانند انعقاد، فيلتراسيون غشايي و اكسيداسيون بيولوژيكي جهت تجزيه تركيبات آلي به مقدار بيشتر استفاده كرد.

تصفيه فاضلاب فرآوري گوشت

تصفيه فاضلاب فرآوري گوشت

 

 تصفيه فاضلاب كارخانه فرآوري گوشت يكي از ضروريات حفظ محيط زيست از ورود مستقيم اين فاضلاب است. صنعت گوشت يكي از بزرگترين توليد كنندگان پسماند آلي در بين صنايع توليد كننده مواد غذايي است. تعريف گوشت عبارت است از محصول توليدي از كليـه حيواناتي نظير گوساله ها، گاوها،گوسفندان و ساير گوشت هايي كه در مجموعه طيور قرار نمي گيرد. اين گوشت ها به گوشت قرمز نيز معروف هستند. اين تعريف همچنين محصولاتي نظير غذاهاي پخته شده و ادويـه زده شده و غذاهاي دودي را نيز شامل مي شود. كل گوشت توليدي در جهان حدود 143 ميليون تن در سال است.

اولين مرحله توليد گوشت در كشتارگاه اتفاق مي افتد كه چند فعاليت مشترك روي گوشـت اتفـاق انجـام مي شود. اين فعاليت ها شامل نگهداري حيوانات براي كشتار، بي حس كردن، سـربريدن، تخليـه شـدن خـون، حذف پوست و مو، تخليه امعاء و احشاء، حذف فضولات، شستشـوي لاشـه، مرتـب كـردن و حـذف ضـايعات گوشت، بسته بندي و لفاف كشي گوشت هستند. كارهاي ثانويه اي نيز ممكن است روي گوشت انجام شود كه شامل خرد كردن، بي استخوان كردن، چرخ كـردن، تبـديل بـه محصـولاتي مثـل محصـولات دودي، توليـد سوسيس، كالباس،همبرگر و محصولاتي از اين نوع مي باشند.

روش هاي كمينه سازي آب براي توليد كمتر فاضلاب شامل:

  • استفاده از نازل هاي اسپري آب براي شستشوي لاشه كه ميزان آب مصرفي را تا 20 %كاهش ميدهد؛
  • استفاده از سيستم هاي كندانسه كننده بخار آب در تانك آب جوش براي حذف مو و سم؛
  • بستن قطع كننده هاي سريع روي شيلنگ هاي شستشو؛
  • استفاده از پاك كننده هاي مناسب؛
  •  استفاده مجدد از آب هاي زلال (مثل آب سيستم خنك كننده چيلر) براي شستشو

خصوصيات فاضلاب

پساب ناشي از كشتارگاه ها و بسته بندي گوشت حاوي بار بالايي از جامدات، مواد شـناور (چربـي)، خـون، فضولات و تركيبات گوناگون آلي ناشي از پروتئين ها است. تركيب فاضلاب ها تا حد بسيار زيادي به نوع محصول توليدي، تأسيسات خط كشتار و فرايند توليد گوشت بستگي دارد.

در اين مراحل انواع تركيبات آلي قابل تجزيه بيولوژيكي كه عمدتاً چربي و پروتئين هستند به دو صورت معلق و محلول توليد مي گردند. اين فاضلاب از نظر اكسيژن مورد نيـاز بيوشـيميايي BOD ،اكسـيژن مـورد نيـاز شيميايي COD ،جامدات معلق SS ،نيتروژن و فسفر در مقايسه با فاضلاب شـهري بسـيار قـوي تر اسـت.

مي توان فاضلاب توليدي در كارخانه فرآوري گوشت را به چهار رده تقسيم كرده است. اين چهار رده شامل:

  • فاضلاب حاوي فضولات و مواد دفعي
  • فاضلاب عاري از فضولات و مواد دفعي – حاوي مقادير گريس بـالا
  • فاضـلاب عاري از فضولات و مواد دفعي – حاوي مقادير كمي گريس
  •  آب تميز

فرآيند تصفيه فاضلاب فرآوري گوشت

درجه تصفيه فاضلاب به خصوصيات كيفي پساب قابل دفع به محيط زيست بستگي دارد. فاضلاب هايي كـه مستقيماً به داخل سيستم فاضلاب رو دفع مي گردند نسبت به آنهايي كه به منابع آب دفع مي گردند، نيـاز بـه تصفيه كمتري دارند. در اتحاديه اروپا تخليه مستقيم بايستي استانداردهاي تخليه فاضلاب را تأمين نمايد.

واحدهاي لازم براي تصفيه فاضـلاب كشـتارگاه هاي حيوانـات و ماكيـان شـامل:

آشـغالگيري در سـايزهاي مختلف، حوض متعادل سازي، شناورسازي با هواي محلـول و تصـفيه بيولـوژيكي ( بي هوازي – هوازي ) هسـتند.

 

تصفيه فاضلاب صنايع نشاسته

يكي از فراوان ترين نوترينت هاي كربوهيدراته طبيعي، متشكل از واحدهاي متصل گلوكز، كه به صورت انبوه در دانه ها، ميوه ها، غده ها، ريشه ها و مغز ساقه گياهان يافت مي شود و كاربردهاي فراواني در صنعت داروسازي، صنايع غذايي و تغذيه، صنعت نساجي و غيره دارد. فاضلاب هاي به وجود آمده در طول فرآيند توليد، بسته به مواد خام مصرفي بعنوان منبع نشاسته، در كيفيت و حجم متغير هستند. بعلت COD بالا تصفيه فاضلاب صنايع نشاسته يكي از ضروريات اين صنعت است.

توليد پودر نشاسته نيازمند 30 تا 50 مترمكعب آب به ازاي هر تن مي باشد در حاليكه توليد خلال و برگه هاي سيب زميني يك فرآيند خشك است.

تصفيه فاضلاب صنايع نشاسته

تصفيه فاضلاب صنايع نشاسته معمولا به وسيله روش هاي بيولوژيكي انجام مي شود، كه در آن يك مرحله تصفيه بي هوازي شامل لاگون سازي بي هوازي، به همراه بركه هاي اختياري و بركه هاي تثبيت هوازي، پسابي با كيفيت قابل قبول توليد مي كنند.

تصفيه بي هوازي با استفاده از صافي هاي با جريان رو به بالا و رو به پايين، UASB، راكتورهاي با بستر سيال و غشا ثابت نيز انجام شده است. ظرفيت واحدهاي UASB از 5 تا 15 كيلوگرم COD در مترمكعب، در دماي 30-35 درجه سانتي گراد، متغير است. اين فاضلاب ها دچار كمبود نيتروژن و فسفر هستند. بنابراين تكميل نوترينت ها ضروري است.نشاسته يك ماده نسبتا نامحلول بوده كه مي تواند با نصب زلال سازهاي اوليه از فاضلاب بازيابي شود.

تصفيه فاضلاب نشاسته به منظور كنترل آلودگي، توليد بيوگاز و استفاده از پساب تصفيه شده در آبياري و كاربرد لجن به عنوان احياكننده خاك قابل كاربرد است.

 

تصفيه خانه فاضلاب صنعتي

 

 تصفيه خانه فاضلاب صنعتي


در تصفيه خانه فاضلاب صنعتي چيدمان مراحل تصفيه به صورتي مشابه ولي نه الزاما همانند با واحدهاي تصفيه خانه هاي فاضلاب شهري مي باشد. بايستي بخاطر داشت كه واحدهاي فرآيندي موجود در تصفيه فاضلاب شهري همگي ممكن است در زنجيره تصفيه فاضلاب صنعتي نيز موجود باشند يا اينكه ممكن است بسياري از آنها وجود نداشته باشد. فاضلاب شهري تقريبا از محلي به محل ديگر ويژگي هاي نسبتا يكساني دارند.

جمع آوري و تصفيه مقدماتي فاضلاب

در تصفيه خانه هاي فاضلاب صنعتي مشابه فاضلاب هاي شهري، فرآيند تصفيه با چاهك فاضلابي آغاز مي گردد كه پمپ هاي ورودي در آن قرار دارد.

متعادل سازي فاضلاب

برخلاف بسياري از تصفيه خانه هاي فاضلاب شهري، تاسيسات تصفيه فاضلاب كارخانجات صنعتي داراي حوض هاي متعادل سازي فراواني در چيدمان تصفيه خود مي باشند. هدف از اين حوض ها، توليد جريان ها، يا تركيباتي متناسب با مقادير متوسط به كار رفته جهت تصفيه مناسب است. علاوه بر اين و با به خاطر سپردن اين نكته كه كارخانه ها به صورت شيفتي راه اندازي مي گردند، و اگر كارخانه خاصي در شيفت هاي كمتر از 3 تا 8 ساعت يا دو تا شيفت 12 ساعت راه اندازي گردد، تانك متعادل ساز مي تواند نقش مخزن را ايفا نمايد. به طوري كه با ذخيره فاضلاب حتي در شرايطي كه كارخانه عمليات خود را متوقف سازد و تخليه فاضلاب به صورت روزانه صورت نپذيرد، فاضلاب بتواند به طور دائم و پيوسته عرضه گردد.

مخازن متعادل ساز همچنين براي ذخيره و خنك سازي فاضلاب با دماي بالا قبل از تصفيه آن به كار گرفته مي شود. حضور فاضلاب هاي با درجه حرارت 50 درجه، پديده اي شايع در كارخانجات فرآوري غذا و كنسروسازي مي باشد. به طور كلي، احتمال ايجاد فاضلاب هايي با دماي بالا نسبت به فاضلاب هايي با دماهاي پايين تر از دماي محيط، به دفعات بيشتري رخ مي دهد. كارخانجات صنعتي، اغلب فاضلاب هايي با ويژگي هاي دمايي مختلف را توليد مي كنند.

جداسازي روغن و چربي و ذرات معلق

مقادير بالاي ذرات معلق و روغن و چربي، كه در فاضلاب برخي صنايع يافت مي شود، بارهاي بالايي از مواد معلق و آلي را به راكتورهاي بيولوژيكي پايين دست وارد مي سازد. اين مسئله به اكسيژن خواهي بالاتري منتهي مي گردد. واحدهاي شناورسازي همراه با هواي فشرده ممكن است براي حذف آلاينده هايي نظير روغن و چربي و ذرات معلق به كار گرفته شوند. تحقق بهبود در كيفيت فاضلاب از طريق DAF اغلب مستلزم استفاده از مواد منعقدكننده مي باشد. در ميان مواد منعقدكننده به كار رفته، نمك هاي آلومينيوم ( آلوم ) و آهن ( سولفات و كلريد تركيبات آهن ) رايج مي باشند. اين امر معمولا بعلت هزينه نسبتا پايين و در دسترس بودن اين مواد شيميايي است.

استفاده از مواد منعقدكننده در تصفيه فاضلاب از جمله براي كمك به شناورسازي با هوا مسائلي را نيز در پي دارد. لجن هيدروكسيد فلزي توليد شده بايد در محل دفن زباله ها تخليه گردد كه اين امر خود، هزينه كلي تصفيه فاضلاب را افزايش مي دهد.

ساير وحدهاي فرآيندي كه ممكن است براي حذف ذرات معلق به ويژه انواع درشت تر و يا غليظ تر به كار گرفته شوند شامل ته نشيني اوليه و آشغالگير ريز مي باشند. همانند شناورسازها با هواي فشرده، حوض هاي ته نشيني اوليه در تصفيه فاضلاب صنعتي اغلب همراه با منعقدسازي و لخته سازي در پي افزودن مواد پليمري عمل مي كنند. رسوب هيدروكسيد تشكيل شده از واكنش منعقدكننده با مواد قليايي به صورت ذرات قابل ته نشيني بزرگتر در حوض هاي لخته سازي مكانيكي، تجمع مي يابند و سپس جداسازي مايعات از جامدات در حوض هاي ته نشيني صورت مي پذيرد.

آشغال گيرها در مكان هايي كه محدوديت كمبود فضا وجود دارد جايگزين مناسبي براي حوض هاي ته نشيني است. صرفنظر از كاهش بارز بار ورودي جامدات به فرآيندهاي بيولوژيكي به واسطه حوض هاي ته نشيني و آشغالگيرهاي ريز، اين تجهيزات مي توانند به عملكرد فرآيندهاي پاين دست جريان در خصوص تنظيم pH كمك كنند. فاضلاب صنايع كمپوست سازي آناناس يك نمونه مي باشد. در جريان آماده سازي ميوه ها پيش از كمپوست سازي، حذف بخش هاي زائد و شستشوي ميوه ها، منجر به جداسازي و انتقال بخشي از ميوه ها به فاضلاب مي گردد. از آنجاييكه ميوه مربوطه داراي شرايط اسيدي است، تكه هاي تشكيل دهنده ذرات ريز، اسيدي مي باشد و در صورتي كه تنظيم pH انجام نگيرد، مقادير عظيمي از قلياييت موجود در فاضلاب را مصرف مي كند. اين ذرات ريز مي توانند باساني از طريق آشغالگيرهاي ريز جدا شوند و جداسازي آنها خود به تنظيم pH و جلوگيري از كاهش قلياييت موجود در فاضلاب كمك خواهد نمود.

تنظيم pH تصفيه خانه فاضلاب صنعتي

برخلاف فاضلاب خانگي يا شهري، كه محدوده pH در محدوده 6 تا 7/5 مي باشد، فاضلاب هاي صنعتي داراي pH هايي هستند كه در محدوده بسيار وسيعتري، از بسيار اسيدي تا بسيار قليايي، متغيرند. از طرفي اين نكته نيز بايد مدنظر قرار گيرد كه يك صنعت ممكن است جريان هاي مختلفي از فاضلاب توليد كند كه از آن بين مواردي وجود دارند كه اسيدي بوده و مابقي ممكن است قليايي باشند.

بنابراين به منظور كاهش مواد افزودني شيميايي براي تنظيم pH بهتر است حوضچه متعادل سازي با حجم كافي پيش از واحدهاي خنثي سازي قرار گيرد تا pH جريان هاي مختلف پساب با اختلاط با يكديگر تا حدي متعادل و ثابت گردد. اين امر به ويژه زماني حائز اهميت است كه جريان هاي اسيدي و قليايي به طور همزمان توليد نمي گردد.

مقادير مناسب مواد شيميايي افزودني براي متعادل سازي و يا تركيب جريان هاي فاضلاب پيش از تنظيم pH نبايد بيش از اندازه برآورد گردد. معمولا بعلت اندازه نسبتا كوچك بسياري از تاسيسات تصفيه فاضلاب صنعتي، بجاي آهك از هيدروكسيد سديم بعنوان ماده قليايي مصرفي براي تنظيم pH فاضلاب هاي اسيدي استفاده مي شود. محلول هيدروكسيد سديم قبل از تزريق به مخزن تنظيم pH بايد آماده گردد. در مواقعي كه مصرف مواد شيميايي به اندازه كافي در تاسيسات تصفيه زياد است، از آهك به شكل دوغاب مي توان استفاده نمود.

در مواردي كه فاضلاب هاي قليايي بايد از لحاظ pH تعديل شوند، ماده شيميايي متداول اسيد سولفوريك است. دليل اين انتخاب نيز هزينه آن مي باشد. اگر فرآيندهاي پايين دست جريان شامل يك فرآيند بي هوازي باشد و مقادير نسبتا زيادي براي تنظيم pH مورد نياز باشد، از اسيد هيدروكلريدريك به جاي اسيدسولفوريك استفاده مي شود. زيرا سولفات ها ممكن است در فرآيند بي هوازي به سولفيد هيدروژن كه داراي بوي بد بوده و خاصيت خورندگي ايجاد مي كند، احيا شده و از سيستم به صورت گاز خارج شوند.

افزودن مواد مغذي به عنوان مكمل

در تصفيه فاضلاب شهري، حذف مواد مغذي، يك ضرورت معمول تلقي مي گردد اما در تصفيه فاضلاب صنعتي، لزوما چنين نيست. هرچند فاضلاب هايي وجود دارد ( مانند فاضلاب كشتارگاه ها كه حاوي خون مي باشند ) كه نيازمند حذف مواد مغذي مي باشند. اما در بيشتر موارد، اين فاضلاب ها مستلزم افزودن مواد مغذي مي باشند تا رشد ميكروبي را تقويت نمايند. مواد شيميايي متداول به كار رفته براي مكمل سازي اوره و اسيد فسفريك مي باشند.

در حالي كه تنها افزودن مكمل هاي نيتروژن و فسفر اغلب كافي به نظر مي رسد، مواردي وجود دارد كه تامين اين مواد مغذي اصلي به تنهايي كافي نمي باشد. در اين حالت اضافه كردن مواد مغذي جزيي ضرورت مي يابد. اگر چه چنين شرايطي به ندرت در رابطه با فاضلاب هاي كشاورزي يا كشت و صنعت رخ مي دهد، اما گاهي در پي فعاليت هاي توليدي كارخانه صنعتي كه از مواد خام طبيعي استفاده نمي كنند و يا مواد اوليه آن از نوع فرآوري شده هستند بروز مي كند.

مواد مغذي جزيي شامل منيزيم، پتاسيم، كلسيم، آهن، منگنز، مس و كبالت مي باشند.

 

تصفيه فاضلاب پتروشيمي

تصفيه فاضلاب پتروشيمي

يكي از انواع فاضلاب هاي صنعتي كه تصفيه آن بسيار حائز اهميت است تصفيه فاضلاب صنعت پتروشيمي است. محصولات پتروشيمي مواد شيميايي هستند كه از نفت يا گاز طبيعي بدست مي آيند. اين مواد معمولا تركيبات واسطه اي هستند كه براي توليد حلال ها، پاك كننده ها، لاستيك ها و رزين هاي مصنوعي، الياف مصنوعي و آفت كش ها، كودهاي شيميايي و ديگر موارد كاربرد دارند. در يك واحد پتروشيمي، محصولات واسطه با انجام فرآيندهاي جزيي تر توليد مي شوند اما توليد محصول نهايي مستلزم انجام فرآيندهاي پيچيده تر مي باشد. فرآيندهاي اوليه شامل احتراق، شكست مولكولي، كاتاليز، اكسيداسيون، پيروليز و ساير موارد مي باشند. فرآيندهاي ثانويه شامل واكنش هاي شيميايي، بازيابي، تصفيه، ميعان، اسكرابينگ، بازچرخش و تقطير هستند. محصولات نهايي به دست آمده از اين مجموعه عمليات شامل اتيلن، متانول، استالدهيد، اكسيد اتيلن، اسيد استيك، اتيلن گليكول، پلي اتيلن، پروپيلن، بوتادين، استايرن، آكريلونيتريل، بوتانول و كاپرولاكتوم هستند.

در فاضلاب صنايع پتروشيمي مقادير جزيي يا قابل ملاحظه اي از اين تركيبات را مي توان مشاهده كرد. اين تركيبات شامل مواد اوليه خام، تمامي محصولات واسطه اي و نهايي، محصولات كمكي و جانبي، مواد شيميايي كمكي يا فرآيندي ( كه در طي فرآيند كلي توليد مورد استفاده قرار مي گيرند ) مي باشند. تعيين غلظت هر يك از آلاينده هاي موجود در فاضلاب نه ضروري بوده و نه مطلوب مي باشد. براي كنترل آلودگي در مقياس كلي، ترجيحا از شاخص هاي متداولي چون BOD,COD,جامدات، رنگ، بو و همچنين ساير پارامترهاي نظير سميت، تمايل به ايجاد كف، روغن و گريس استفاده مي شود.

از منابع توليد فاضلاب در صنايع پتروشيمي مي توان به موارد زير اشاره كرد:

  • تخليه مستقيم از واحدهاي توليد
  • تخليه ناگهاني از سيستم هاي خنك كننده و توليد بخار
  • فاضلاب سرويس هاي بهداشتي و غذاخوري ها
  • آب خروجي از مخازن طي جابجايي محصولات
  • سيلاب هاي آلوده ناشي از بارش باران در مناطق توليد
  • جريان هاي گوناگون ناشي از سرريز، نشت و غيره

مشخصات كيفي فاضلاب به ماده پتروشيمي در حال توليد بستگي دارد.

با توجه به كيفيت بسيار متغير فاضلاب صنايع پتروشيمي، انجام مطالعات تصفيه پذيري در مورد هر نوع فاضلاب ( به منظور انتخاب مناسب ترين شكل تصفيه ) ضروري مي باشد.

روش هاي كاهش غلظت فاضلاب

 روش هاي كاهش غلظت فاضلاب


كاستن غلظت مواد موجود در فاضلاب، يكي از اهداف اصلي يك واحد صنعتي است كه با تصفيه فاضلاب سروكار دارد. هر كوششي در جهت پيداكردن وسيله اي براي كاستن وزن كل مواد آلوده كننده در فاضلاب، به خوبي از طريق صرفه جويي ناشي از كاستن الزامات تصفيه جبران مي شود. و روش هاي كاهش غلظت فاضلاب بسيار حائز اهميت است

روش هاي كاهش غلظت فاضلاب هاي صنعتي

  • تغيير فرآيند
  • تغيير و اصلاح تجهيزات
  • جداسازي فاضلاب ها
  • يكنواخت سازي فاضلاب
  • بازيافت فرآورده فرعي
  • متناسب سازي فاضلاب ها

تغيير فرآيند

معمولا صنعت تمايلي به تغيير فرآيند توليد ندارد، مگر آنكه از طرف سازمان هاي حفاظت محيط زيست تحت فشار قرار گيرد و يا الزام رقابت در بازار تحميل گردد. بعنوان مثال، صنايع نساجي در گذشته از نشاسته به مقدار زيادي استفاده مي نمود كه نتيجه آن ايجاد BOD در حدود 30 تا 50 درصد BOD كل كارخانه بوده است. لكن با تعويض اين ماده و استفاده از يك ماده سلولزي، تقريبا فاضلاب بدون BOD حاصل گرديد. اين ماده جديد يعني كربوكسي متيل سلولز، بدون BOD و سميت، داراي اثري ناچيز در آب هاي جاري است.

تغييرات و اصلاح تجهيزات

تغيير تجهيزات مي تواند در كاهش غلظت مواد فاضلاب از طريق كاستن ورود مقادير آلوده كننده به جريان فاضلاب، موثر باشد. بعنوان مثال نصب تله هايي روي خطوط شبكه فاضلاب كارخانه هاي مرغداري جهت جلوگيري از خروج پرها و تكه هاي چربي باعث كم شدن غلظت فاضلاب مي شود. همچنين استفاده از ظروف مناسب جمع آوري و تخليه شير در صنايع لبنيات تا از اتلاف شير هنگام تخليه جلوگيري مي نمايد.

ادامه مطلب ...

تفاوت فاضلاب صنعتي و بهداشتي

 تفاوت فاضلاب صنعتي و بهداشتي

مهمترين تفاوتي كه مي تواند فاضلاب صنعتي با فاضلاب بهداشتي داشته باشند عبارتند از:

  •  امكان وجود مواد و تركيب هاي شيميايي سمي در فاضلاب كارخانه ها بيشتر است.
  •  غالبا خاصيت خورندگي بيشتري دارد.
  • خاصيت قليايي و يا اسيدي زياد دارد.
  • امكان وجود موجودات زنده در آن ها كمتر است.

تنها بخشي از فاضلاب كارخانه ها كه تقريبا در تمام كارخانه ها خاصيت يكسان دارند، فاضلاب بدست آمده از تشكيلات خنك كننده ي آن ها است.
در فاضلاب برخي از كارخانه ها مانند كارخانه هاي بهره برداري از معادن، كارخانه هاي فولادسازي و كارخانه هاي شيميايي بيشتر مواد خارجي را مواد معدني تشكيل مي دهند، در صورتي كه در برخي ديگر از كارخانه ها مانند كارخانه هاي تهيه ي مواد غذايي و كارخانه ي نشاسته سازي بيشتر مواد خارجي در فاضلاب، مواد آلي هستند.
درجه ي آلودگي اين فاضلاب ها مي تواند گاهي چندين برابر و حتي ده ها برابر آلودگي فاضلاب هاي خانگي باشد.

ادامه مطلب ...

مراحل تصفيه مقدماتي فاضلاب

مراحل تصفيه مقدماتي فاضلاب


مراحل مختلف تصفيه مقدماتي فاضلاب و پساب به ترتيب زير مي باشد:

  1.  آشغالگيري: عبارت است از دستگاهي كه در ابتداي ورود فاضلاب به تاسيسات تصفيه خانه قرار مي دهند تا مواد معلق درشت شناور و فاضلاب مانند تكه چوب، پارچه، پوست ميوه و غيره را كه ممكن است در سيستم پمپاژ يا ساير واحدهاي تصفيه خانه ايجاد اشكال بنمايد از آن جدا سازد.
  2. دانه گيري: به مواد جامد دانه اي موجود در فاضلاب كه در جريان تصفيه فاضلاب صنعتي تجزيه نشده و سرعت ته نشيني آن ها بيشتر از سرعت ته نشيني مواد جامد آلي تجزيه پذير است دانه گفته مي شود. كه جدا ساختن آنها از فاضلاب فقط با تغيير سرعت جريان امكان پذير است.
  3. شناورسازي: براي حذف چربي روغن و جدا نمودن بعضي مواد معلق سبك از فاضلاب از حوض هاي چربي گيري يا حوض هاي شناورسازي استغاده مي نمايند.
  4.  متعادل كردن كيفيت و جريان: اين عمل بيشتر در تصفيه پساب هاي صنعتي انجام گرفته و غرض از انجام آن تامين مراتب زير است:
    • يكنواخت كردن مقدار مواد آلي به منظور جلوگيري از ضربه حاصل از بار ناگهاني اين مواد در ساير واحدهاي تصفيه خانه
    • يكنواخت كردن ميزان جريان
    • يكنواخت كردن تركيب شيميايي
  5.  تنظيم PH : بيشتر در پساب هاي صنعتي انجام گرديده و مي توان عمل تنظيم PH را در حوض يكنواخت كننده يا در حوضچه كوچكي بعد از آن انجام داد.
  6. ته نشيني ساده يا شيميايي: در فاضلاب و پساب علاوه بر مواد دانه اي كه به وسيله حوض هاي دانه گير از فاضلاب جدا مي شود و معمولا زمان لازم براي ته نشيني آنها بسيار كوتاه است هميشه مواد معلقي موجود است كه زمان بيشتري براي ته نشين شدن آنها مورد نياز است. مواد معلقي كه در ته نشيني ساده از فاضلاب جدا مي گردد اغلب مواد آلي و بندرت مواد معدني هستند ولي مواد معلق خيلي ريز و كلوئيدي بندرت در ته نشيني ساده از فاضلاب جدا خواهد شد.

ادامه مطلب ...