در تصفيه خانه هاي فاضلاب صنعتي معمولا از سه روش زير استفاده مي نمايند:
1. روش هاي شيميايي
2. روش هاي فيزيكي
3. روش هاي بيولوژيكي
در روش هاي شيميايي مي تواند به اكسيداسيون – ترسيب – احياي مواد و تشكيل گازها اشاره نمود. در روش هاي فيزيكي بايد شناورسازي – صاف كردن – تعويض يوني – جذب نام برد. و در روش هاي بيولوژيكي بيشتر فعاليت ارگانيسم هاي زنده موجود در فاضلاب دخالت داشته و با تجزيه مواد آلي علاوه بر توليد ارگانيسم هاي زنده موجود در فاضلاب دخالت داشته و با تجزيه مواد آلي علاوه بر توليد ارگانيسم هاي جديد معمولا اين مواد مورد تجزيه قرار مي گيرند. اشاره مي نمايد اگر در تصفيه فاضلاب هاي صنعتي از روش هاي تصفيه غيرمتعارف استفاده نمايند. نه تنها فاضلاب تصفيه شده از كيفيت مطلوبي برخوردار نخواهد بود بلكه هزينه هاي مورد نياز به ميزان وسيعي افزايش خواهد يافت.
بايد توجه داشت كه علي الاصول در تمام روش هاي تصفيه قسمت قابل توجهي از آلودگي ها حذف خواهد گرديد. در تمام روش هاي تصفيه ذكر شده، همواره مقادير نسبتا زيادي لجن توليد خواهد شد كه جمع آوري و تصفيه و دفع آن هزينه هاي زيادي در بر خواهد داشت.
هزينه هاي تصفيه فاضلاب صنعتي به دو عامل ميزان فاضلاب و كيفيت آن از نظر موادآلوده كننده مربوط است. بايد سعي داشت با تمهيدات مختلف علاوه بر كاستن از حجم فاضلاب هاي توليدي، كيفيت آن با تمهيداتي مانند جلوگيري از هدر رفتن مواد اوليه صنعتي با بازيافت مواد موجود در فاضلاب ها به نحوي بهبود يابد كه هزينه هاي تصفيه تقليل قابل توجهي يابد.
در مجموع دو روش مهم زير اهم روش هاي تصفيه فاضلاب هاي صنعتي است.
1. روش هاي شيميايي
2. روش هاي بيولوژيكي
در مواردي هم ممكن است تصفيه فاضلاب صنعتي ادغام شده دو روش مذكور باشد.
در هر دو روش مورد بحث مي توان موارد زير را مورد توجه قرار داد:
• تصفيه اوليه
• تصفيه ثانويه

• با توجه به اينكه فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد معلق درشت و ريز هستند كه ورود آن ها به فرآيندهاي تصفيه ايجاد مشكل مي نمايند. لذا حذف اين مواد از طريق آشغالگير كه در كانال ورودي فاضلاب به تصفيه خانه نصب خواهد شد ضروري مي باشد.
• در مواردي ممكن است فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد دانه اي باشند كه ورود آن ها به فرآيندهاي تصفيه مخصوصا در تماس با وسايل برقي و مكانيكي تصفيه خانه ايجاد اشكال نمايد. از اينرو مواد دانه اي را در حوض هاي دانه گير كه انواع و اقسام مختلفي دارد از فاضلاب جدا مي نمايد.
• چون ميزان توليد فاضلاب در ساعات مختلف شبانه روز ممكن است متغير باشد براي اندازه گيري دبي ورودي به تصفيه خانه از وسايل اندازه گيري دبي استفاده خواهد بود.
• در بيشتر فرآيندهاي صنعتي ممكن است در ساعات مختلف علاوه بر دبي فاضلاب كيفيت آن نيز تغييراتي كند. براي ورود فاضلاب صنعتي يكنواخت شده به تصفيه خانه لازم است از حوض يكنواخت استفاده شود.
• در بعضي فاضلاب هاي صنعتي مواد معلق درشت ممكن است موجود باشد كه جداسازي آن ها از طريق ته نشيني اوليه در تصفيه خانه امكان پذير است.
• بعضي فاضلاب ها محتوي فلزات سنگين هستند عمل جداسازي اين مواد از طريق اختلاط و انعقاد و احيانا اصلاح PH و در موادي اكسيداسيون يا احيا امكان پذير است.
• با توجه به اينكه اكثر فاضلاب هاي صنعتي محتوي مواد آلي هستند كه در مقابل اكسيژن قابل اكسيده شدن مي باشند. در مرحله تصفيه بيولوژيكي فاضلاب ها به آن از طريق هوادهي اكسيژن مورد نياز تزريق خواهد شد. عمل اكسيداسيون علاوه بر اكسيژن تزريقي با استفاده از اكسيژن تركيبي مثل نيترات – سولفات نيز امكان پذير است. مواد آلي پس از اكسيداسيون به مواد قابل ته نشيني خواهد شد.
• فاضلاب ته نشين شده در حوض ته نشيني ثانويه كه در حقيقت فاضلاب تصفيه شده است را قبل از دفع يا هرگونه مصرفي ضدعفوني مي نمايند.

• در بعضي فاضلاب هاي صنعتي محتوي تركيبات خاص مانند رنگ و بعضي مواد آلي لازم است اين مواد قبل از ورود فاضلاب به فرايندهاي تصفيه از آن جدا گردد.
• چون در عمليات تصفيه فاضلاب هاي صنعتي همواره مقادير قابل توجهي لجن به وجود مي آيد، لازم است نسبت به جمع آوري – تغليظ و بي آب نمودن آن اقداماتي به عمل آيد.

تصفيه فاضلاب صنعتي

براي شروع مقايسه فاضلاب صنعتي با فاضلاب خانگي مي تواند مفيد باشد. فاضلاب خانگي در واقع فاضلاب تخليه شده از سرويس هاي بهداشتي در مناطق مسكوني، اداره ها، اماكن تجاري، كارخانجات و موسسات گوناگون مي باشد. اين نوع فاضلاب، مخلوط پيچيده اي است كه عمدتا حاوي آب ( تقريبا 99 درصد ) و اجزاء آلي و غير آلي است. اين اجزاء يا آلاينده ها شامل مواد معلق، محلول و كلوئيدي مي باشد.

فاضلاب خانگي، حاوي فضولات انساني و مقادير زيادي از ميكروارگانيسم ها است كه برخي از اين ميكروارگانيسم ها مي توانند ناقل بيماري هم باشند. اجزاي غيرآلي شامل كلريدها و سولفات ها، اشكال گوناگون نيتروژن و فسفر و نيز كربنات ها و بي كربنات ها هستند. پروتئين ها و كربوهيدرات ها حدود 90 درصد ماده ي آلي موجود در فاضلاب خانگي را تشكيل مي دهند. اين مواد اولا ناشي از مدفوع، ادرار، فضولات غذايي و فاضلاب حاصل از حمام كردن، شستشو و لباسشويي بوده و ثانيا، بقاياي صابون ها و ساير محصولات پاك كننده را نيز مي توان در آن ها يافت.
فاضلاب خانگي داراي الگوي جرياني مشخصي در طول شبانه روز بوده و معمولا دو پيك را نشان مي دهد، يكي به هنگام صبح، قبل از شروع ساعات كاري و دوم غروب بعد از اين كه مردم از محل كار خود به خانه برمي گردند.
فاضلاب هاي صنعتي بسته به نوع صنعت و مواد پردازش شده، تركيبات بسيار متفاوتي دارند. برخي از اين فاضلاب ها مي توانند از لحاظ مواد آلي بسيار قوي، به سادگي قابل تجزيه ي بيولوژيكي بوده يا به طور بالقوه سمي باشند. اين امر بدان معني است كه مقادير TSS، BOD و COD ممكن است 10 تا هزاران ميلي گرم در ليتر هم باشند.
به دليل غلظت هاي بسيار زياد مواد الي، فاضلاب هاي صنعتي ممكن است شديدا دچار كمبود مواد مغذي باشند. برخلاف فاضلاب خانگي در فاضلاب صنعتيمقادير PH ممكن است فراتر از محدوده ي 6 تا 9 باشد. همچنين اين گونه فاضلاب ها ممكن است حاوي غلظت هاي بالاي مواد فلزي محلول باشند.

ادامه مطلب ...

 تصفيه فاضلاب صنعتي

مشخصات كمي فاضلاب صنعتي از جمله مقدار فاضلاب و دامنه نوسانات آن با فاضلاب شهري متفاوت است، ميزان و وضعيت نوسان فاضلاب صنعتي در صنايع مختلف كاملا متفاوت است و در هر يك از صنايع آهنگ و رفتار متفاوتي دارد و نمي توان رابطه يا دستورالعمل معيني را براي صنايع مختلف تعيين كرد. بعبارتي ميزان نوسان در صنايع از رابطه خاصي تبعيت نمي كند و بايستي بطور جداگانه مورد بررسي قرار گيرد. البته ميزان نوسانات در فاضلاب صنعتي بيشتر از فاضلاب شهري ولي كمتر از فاضلاب سطحي است. و روش هاي تصفيه فاضلاب صنعتي در صنايع مختلف متفاوت است.

كيفيت يا مشخصات كيفي فاضلاب هاي صنايع به عوامل متعددي از جمله نوع صنعت، مواد مصرفي، تكنولوژي هاي قابل دسترس، نحوه مديريت و … بستگي دارد. شناسايي و تعيين مقادير هر يك از مشخصه ها مستلزم انجام تحقيق و آناليزهاي دقيق آزمايشگاهي است، ولي تفاوت هاي عمده فاضلاب هاي شهري و فاضلاب صنعتي را مي توان به شرح ذيل بيان كرد:

1. امكان وجود مواد شيميايي و سمي در فاضلاب هاي صنعتي بيشتر است.
2. دامنه نوسانات pH در فاضلاب صنعتي بيشتر است.
3. دامنه نوسات كمي در فاضلاب هاي صنعتي بزرگتر است.
4. امكان وجود عوامل بيولوژيكي در فاضلاب هاي صنعتي كمتر است.

فاضلاب صنعتي چيست؟

براي شروع مقايسه فاضلاب صنعتي با فاضلاب خانگي مي تواند مفيد باشد. فاضلاب خانگي در واقع فاضلاب تخليه شده از سرويس هاي بهداشتي در مناطق مسكوني، اداره ها، اماكن تجاري، كارخانجات و موسسات گوناگون مي باشد. اين نوع فاضلاب، مخلوط پيچيده اي است كه عمدتا حاوي آب ( تقريبا 99 درصد ) و اجزاء آلي و غير آلي است. اين اجزاء يا آلاينده ها شامل مواد معلق، محلول و كلوئيدي مي باشد.

فاضلاب خانگي، حاوي فضولات انساني و مقادير زيادي از ميكروارگانيسم ها است كه برخي از اين ميكروارگانيسم ها مي توانند ناقل بيماري هم باشند. اجزاي غيرآلي شامل كلريدها و سولفات ها، اشكال گوناگون نيتروژن و فسفر و نيز كربنات ها و بي كربنات ها هستند. پروتئين ها و كربوهيدرات ها حدود 90 درصد ماده ي آلي موجود در فاضلاب خانگي را تشكيل مي دهند. اين مواد اولا ناشي از مدفوع، ادرار، فضولات غذايي و فاضلاب حاصل از حمام كردن، شستشو و لباسشويي بوده و ثانيا، بقاياي صابون ها و ساير محصولات پاك كننده را نيز مي توان در آن ها يافت.
فاضلاب خانگي داراي الگوي جرياني مشخصي در طول شبانه روز بوده و معمولا دو پيك را نشان مي دهد، يكي به هنگام صبح، قبل از شروع ساعات كاري و دوم غروب بعد از اين كه مردم از محل كار خود به خانه برمي گردند.
فاضلاب هاي صنعتي بسته به نوع صنعت و مواد پردازش شده، تركيبات بسيار متفاوتي دارند. برخي از اين فاضلاب ها مي توانند از لحاظ مواد آلي بسيار قوي، به سادگي قابل تجزيه ي بيولوژيكي بوده يا به طور بالقوه سمي باشند. اين امر بدان معني است كه مقادير TSS، BOD و COD ممكن است 10 تا هزاران ميلي گرم در ليتر هم باشند.
به دليل غلظت هاي بسيار زياد مواد الي، فاضلاب هاي صنعتي ممكن است شديدا دچار كمبود مواد مغذي باشند. برخلاف فاضلاب خانگي در فاضلاب صنعتيمقادير PH ممكن است فراتر از محدوده ي 6 تا 9 باشد. همچنين اين گونه فاضلاب ها ممكن است حاوي غلظت هاي بالاي مواد فلزي محلول باشند.

روش هاي كاهش حجم و شدت فاضلاب صنعتي

در ارتباط با دفع بهداشتي فاضلاب، كاهش حجم و شدت آلودگي فاضلاب از اهميت بيشتري برخوردار است.

متداولترين روش هاي كاهش حجم و شدت فاضلاب در صنايع عبارتند از:

1. طبقه بندي يا جداسازي فاضلاب ها
2. يكنواخت سازي
3. تغيير فرآيند
4. حفاظت از فاضلاب
5. اصلاح تجهيزات
6. متناسب سازي
7. بازيافت مواد
8. استفاده مجدد از فاضلاب

ادامه مطلب .....