چگونگي تصفيه آب استخر

چگونگي تصفيه آب استخر

خواص فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي و همچنين غلظت مواد موجود در آب استخر و جكوزي همواره بايد تحت كنترل و در محدوده مشخص شده توسط استاندارهاي معتبر باشد. در غير اين صورت پس از گذشت مدت كوتاهي از بهره برداري استخر و يا جكوزي، آب آن تبديل به كلكسيوني از انواع آلودگي ها و مواد تهديد كننده سلامتي خواهد شد.تصفيه آب استخر براي استخرهاي شنا بشدت ضروري است.

آب استخرهاي شنا اگرچه غيرقابل آشاميدن عنوان مي شود اما به لحاظ كيفيت و خصوصيات بايد بسيار نزديك به آب آشاميدني باشد چرا كه همواره با بدن شناگران در تماس است و ممكن است به صورت اتفاقي توسط شناگران خورده شود.

خاصيت حلال بودن آب در برابر بسياري از مواد آلي و معدني، آن را مستعد آلوده شدن و تغيير خواص فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي كرده است. از اين رو آب مي تواند ناقل بيماري هايي نظير بيماري هاي عفوني پوستي، جوش، زگيل، بيماري هاي قارچي، عفونت گوش و چشم و بيني، حصبه، هپاتيت نوع A شود.

خواص فيزيكي آّب كه بايد در استخر كنترل شود عبارت است:

• جامدات معلق
• ميزان كدر بودن
• دما
• رنگ

خواص شيميايي آب كه بايد در استخر كنترل شود عبارت است:

• كل جامدات محلول در آب
• قلياييت
• سختي
• pH

آن دسته از خواص بيولوژيكي مضر آب كه شامل ميكروارگانيسم هاي بيماري زا هستند و بايد در استخر كنترل شود عبارتند از:

• باكتري ها
• ويروس ها
• تك ياخته ها
• كرم هاي انگلي

انواع ذرات موجود در آب استخر

ذرات جامد در آب مي توانند به صورت مخلوط و معلق TSS و يا بصورت محلول TDS در آب وجود داشته باشند. TSS جامداتي هستند كه ضمن عبور از فيلتر، از آب جدا مي شوند اما TDS ذرات كوچك تر از 0.45 ميكرومتر را گويند كه در آب محلول هستند و فيلتر قادر به جداكردن آنها از آب نيست.

TDS آب استخر مي تواند حداكثر تا 2000ppm افزايش يابد و اين به معناي رسوب گذار بودن آب استخر نيست اما بالا بودن TDS سبب افزايش كدري آب و مشكلات حاصل از آن مي شود.

TDS آب استخر در درجه نخست تابع آب منطقه است اما مهمترين عاملي كه سبب افزايش TDS آب استخر مي شود تبخير آب از سطح استخر است.

براي كاهش TDS آب استخر، مي توان كسري از آب استخر را با آب تازه تعويض نمود و يا از مواد منعقدكننده ذرات نظير آلوم و ازن استفاده نمود. آلوم يا همان سولفات آلومينيوم ماده منعقدكننده متداولي است كه قبل از فيلتر به داخل آب تزريق مي شود تا ذرات ريز به يكديگر بچسبند و قابليت به تله افتادن در فيلتر را پيدا كنند.

PH

pH معياري است كه به كمك آن توان اسيدي و يا قليايي ( و نه معيار خورندگي و يا رسوب گذاري ) آب را در قالب يك عدد بيان مي دارد و گستره آن از صفر تا 14 مي باشد كه عدد 7 معرف خنثي بودن سيال است.

در صورتيكه عدد pH زير 7 باشد احتمال آنكه آب خاصيت خورندگي پيدا كند بسيار زياد است از اين رو عدد 7 در سيستم هاي تاسيساتي يك زنگ خطر بحساب مي آيد و سيستم بايد از ادامه كار متوقف شود هرچند كه pH زير 7 سبب تورم و سوزش چشم مي شود.

بالا بودن pH نيز سبب كدري آب مي شود و احتمال ايجاد رسوب در استخر و تجهيزات آن بسيار افزايش مي يابد.

بطور كلي موارد زير كنترل pH را الزامي مي كند.

1. جلوگيري از آسيب ديدن تجهيزات بر اثر خاصيت اسيدي و يا قليايي بودن آب
2. حفظ شرايط سالم بودن آب براي شناگران
3. حفظ كارايي مواد ضدعفوني كننده خصوصا كلر

ناحيه قابل قبول pH آب استخر بازه 7.2 تا 7.8 كه توسط تزريق مواد قليايي pH آب افزايش مي يابد و با تزريق مواد اسيدي pH كاهش مي يابد.

تنظيم pH آب استخر

همواره بايد دانست كه كاهش pH بايد با دقت بيشتري انجام شود. در استخرها pH را بصورت پله اي و حداكثر با گام هاي 0.3 كاهش مي دهند. براي كاهش pH مي توان به آب، اسيدهيدروكلريدريك، بي سولفيت سديم تزريق نمود. بطور كلي براي كاهش pH آب به ميزان 0.1 تا 0.3 به ازاي هر 10000Lit آب استخر، 100ml اسيد هيدروكلريدريك يا 120gr بي سولفات سديم به آب اضافه مي كنيم. تزريق اسيد نبايد در اسكيمر انجام شود زيرا سبب آسيب ديدن تجهيزات، لوله ها و اتصالات مي شود.

براي افزايش pH مي توان به آب، بي كربنات سديم، كربنات سديم و يا هيدروكسيد سديم اضافه كرد. تزريق بي كربنات سديم با pH برابر 8.2 سبب افزايش تدريجي pH مي شود در حالي كه تزريق كربنات سديم با pH برابر 12.1 سبب افزايش زياد pH و هيدروكسيد سديم  با pH برابر 14 سبب افزايش جهشي pH مي شود. لازم به يادآوري است كه تزريق مواد اسيدي و يا قليايي بايد به صورت غير غليظ و محلول در آب باشد و حداقل نسبت حجمي اين مواد به آب 10.1 است.

سختي

سختي آب معرف وجود املاح خاصي نظير كاتيون هاي كلسيم، منيزيم و … است كه تشكيل رسوباتي نظير بي كربنات كلسيم، بي كربنات منيزيم، سولفات كلسيم، سولفات منيزيم و … مي دهد اما به طور كلي منظور از سختي، سختي حاصل از كلسيم است.

سختي بالاي آب مي تواند آن را مستعد رسوب گذاري نمايد و البته در صورتي كه سختي آب از حد مناسب خود كمتر باشد سبب آسيب ديدن روكش، رنگ و پوسته بتني خواهد شد. ميزان سختي مطلوب آب 180ppm تا 250ppm است كه مقدار 200ppm ايده آل است.

بهترين روش براي كاهش سختي آب اضافه نمودن آب تازه به استخر است. براي افزايش سختي آب به اندازه 10ppm مي توان به ازاي هر 10000Lit آب استخر 110لق كلريد كلسيم يا 140gr سولفات كلسيم به آب اضافه كرد.

در صورتيكه استخر در منطقه اي وجود دارد كه سختي آب منطقه بسيار كم است علاوه بر روش فوق بايد از مواد ضدعفوني كننده با پايه كلسيم استفاده كرد. مقدار سختي ناشي از كلسيم در جكوزي بايد بين 150ppm تا 200ppm باشد.

كدري

كدري ويژگي از آب است كه توانايي آن را در عبور، جذب و يا پراكندگي نور بيان مي دارد. كدري در اثر وجود ذرات معلق و كلوئيدي با قطر 5 تا 500 نانومتر در آب ايجاد مي شود. براي سنجش و بيان كدري توسط يك عدد روش هاي گوناگوني وجود دارد كه هر كدام كدري را با واحدي خاص بيان مي دارد.

كدر شدن خاصيت نامطلوب و خطرناكي براي آب بحساب مي آيد چرا كه سبب ايجاد سطوحي براي جذب ميكروارگانيزم ها شده و همچنين سبب بوجود آمدن مانع براي برخورد مناسب مواد ضدعفوني كننده با ميكروارگانيزم ها مي شود. استاندار ملي حداكثر 0.5FTU را براي آب استخر مجاز دانسته است در اين شرايط بايد كف استخر به وضوح مشخص باشد.

قلياييت

قلياييت به مقدار يون هايي از آب كه براي خنثي نمودن يون هاي هيدروژن در واكنش شركت مي كنند، اطلاق مي شود. به اين ترتيب قلياييت معياري براي توانايي آب جهت خنثي سازي اسيدها بحساب مي آيد. مهمترين المان هاي قليايي عبارتند از بي كربنات، كربنات و هيدروكسيد از اين رو براي افزايش ميزان قلياييت آب مي توان اين مواد را به آب افزود.

در حالت كلي بي كربنات سديم تقريبا با ثابت نگه داشتن pH، قلياييت را افزايش مي دهد. كربنات سديم به صورت توام pH و قلياييت را افزايش مي دهد و هيدروكسيد ضمن افزايش قلياييت مقدار pH را به طور چشمگير افزايش مي دهد. همچنين در صورتيكه خواستار كاهش مواد قليايي باشيم مي توانيم به سيستم آب تازه اضافه كنيم.

منابع آلودگي در آب استخر و جكوزي

بزرگترين منبع آلودگي آب، شناگران حاضر در آن هستند. به گونه اي كه تعداد شناگران معرف بار آلودگي در استخر و جكوزي مي باشد. بار آلودگي حاصل از شناگران عبارتند از : عرق بدن، ادرار، ترشحات بدن، ريزش مو، ريزش پوست، چرك و كثيفي بدن و مواد آرايشي و بهداشتي

علاوه بر منابع انساني، ماده حاصل از تركيب مواد ضدعفوني كننده با آلودگي هاي موجود در آب، مي تواند بسيار بيماري زا و خطرناك باشد مانند ماده حاصل از تركيب مواد آرايشي و بهداشتي با كلر كه توليد ماده سرطان زا مي كند.

عواملي كه در پاكيزگي آب استخر بسيار موثرند

1. نحوه چيدمان دريچه هاي مكش و دهش آب استخر به منظور ايجاد الگوي جريان مناسب
2. استفاده از مواد ضدعفوني كننده مناسب به منظور نابودي ميكروارگانيسم هاي بيماري زا
3. استفاده از فيلترهاي مناسب جهت جدا نمودن ذرات معلق موجود در آب
4. دماي آب
5. استحمام قبل از شنا و وجود حوضچه كلر ضدعفوني كننده پا
6. نرخ تعويض آب
7. كنترل تعداد شناگران

دماي آب علاوه بر بحث انرژي كارايي مواد ضدعفوني كننده رابطه معكوسي با دماي آب دارند به طوريكه در دماي بالاتر از 40 درجه سلسيوس تقريبا حلاليت تمام مواد ضدعفوني كننده از بين مي رود و آب را بايد فاقد مواد ضدعفوني كننده بدانيم.

بار آلودگي نيز با دماي آب رابطه مستقيم دارد به گونه اي كه با افزايش دما شدت تعريق بدن افزايش يافته و چربي زير پوست به صورت فاز مايع از منافذ پوست بيرون مي زند همچنين با افزايش دماي آب خاصيت حلاليت آن نيز افزايش يافته بنابراين مي تواند ميزبان آلودگي بيشتري در خود داشته باشد.

انجام استحمام قبل از شنا و عبور از حوضچه كلر تاثير چشمگير و كاملا محسوس بر مواد ضدعفوني كننده مصرفي دارد.

كم بودن زمان نرخ تعويض آب سبب پاكيزگي بيشتر آب مي شود و نرخ تعويض آب با بار آلودگي رابطه معكوس دارد.

كنترل خواص شيميايي و بيولوژيكي آب استخر و جكوزي

در استخرهاي نوين خواص شيميايي و بيولوژيكي آب تحت كنترل قرار مي گيرد و متناسب با نياز مواد لازم ضدعفوني كننده و متعادل كننده خواص آب به آن تزريق مي شود.

براي سنجش خواص آب دو روش موجود است:

1. استفاده از كيت هاي كنترلي
2. استفاده از روش تيتراسيون

در روش نخست، كيت كنترلي ضمن تماس با آب نمونه برداري شده آناليز شيميايي و بيولوژيكي آن را مشخص مي كند ولي تيتراسيون كه بسيار پرهزينه اما دقيق است توسط فرآيندهاي آزمايشگاهي به پاسخ نهايي مي رسد كه اين روش مخصوص استخرهاي بسيار لوكس مي باشد.

محل و زمان نمونه برداري از آب بسيار مهم است. بهترين مكان نمونه برداري عمق 40 سانتي متري از سطح آب استخر است كه البته نبايد در نزديكي دريچه برگشت يا نواحي مرده استخر صورت بگيرد. همچنين پس اضافه نمودن ماده اي به آب استخر بايد فرصت اين را بدهيم كه آن ماده به صورت همگن در آب توزيع شود كه در حالت ايده آل زمان يك بار تعويض آب استخر را در نظر مي گيرند. لازم به ذكر است فاصله زماني نمونه برداري نبايد از نيم ساعت كمتر شود زيرا در غير اينصورت نتايج بدست آمده بيانگر خواص متوسط و واقعي آب استخر نمي باشد.

موگير تصفيه آب استخر

براي پمپ ها بايد يك موگير قبل از آن پيش بيني شود كه كار آن گرفتن مو، پارچه و ساير مواد خارجي معلق در آب قبل از ورود به دهانه مكش پمپ است. البته فيلترها نيز قادر به گرفتن مو و پارچه از آب هستند ولي تميز كردن آنها از اين گونه مواد خارجي دشوارتر است. با تعبيه موگير قبل از پمپ مي توان رشته هاي بلند مو و پارچه را پيش از اينكه وارد پوسته پمپ شوند از آب جدا نمود. اين امر از پيچيدن رشته هاي مو و پارچه به دور پروانه جلوگيري مي نمايند.

موگير از يك غربال سبدي شكل قابل برداشت و نظافت تشكيل شده كه به گونه اي نصب مي شود كه آب از سمت داخل آن عبور كند. اين صافي يا غربال بايد مقاوم در برابر خوردگي باشد و قطر سوراخ هاي آن از 3 ميلي متر ( يك هشتم اينچ ) بيشتر نباشد.

همچنين مجموع مساحت هاي اين سوراخ ها بايد 10 برابر مساحت مقطع لوله ورودي باشد با چنين مساحتي افت فشار كاهش سافته و طول مدت كاركرد موگير قبل از نياز به تميز كردن آن افزايش پيدا مي كند. موگير بر حسب دبي آبي كه قرار است از آن عبور كند تعيين مي شود.

فيلتراسيون آب استخر

مواد ضدعفوني كننده ضمن تركيب شدن و اكسيد نمودن ميكروارگانيزم ها سبب ايجاد حجم زيادي از ضايعات و ذرات معلق در آب و ته نشين شده در كف استخر مي شوند كه بايد توسط يك الگوي صحيح جريان آنها را از استخر خارج كرده و توسط فرآيندي فيزيكي اين ذرات را از مدار آب جدا نمود. نام اين فرآيند فيزيكي فيلتراسيون است.

در صنعت استخر و جكوزي، فيلترها به سه دسته زير تقسيم مي شوند:

1. فيلتر شني
2. فيلتر دياتومي
3. فيلتر كارتريجي

اينكه هر يك از اين فيلترها ازعبور چه قطري از سيال ممانعت به عمل مي آورد نكته اي بسيار حائز اهميت است.