كلرزدايي
استفاده از سيستم هاي كلرزدايي از اواخر دهه ي 1970 افزايش يافت كه علت آن مربوط به افزايش نگراني ها در ارتباط با اثرات سمي بالقوه ي باقيمانده هاي كلر آزاد و تركيبي بر روي ماهي ها و ساير موجودات آبزي بود. غلظت كلر باقيمانده در پساب كم تر از 0/05mg/l و بسته به طبقه بندي جريان آب پذيرنده حتي كمتر هم باشد.
رآيند كلرزدايي ممكن است از طريق افزودن تركيبات شيميايي كه باعث احياء باقيمانده ي كلر به يون هاي كلريد مي شوند انجام گرفته يا اين كه از واكنش هاي كربن فعال، هوادهي، وتلندها يا بركه ها براي اين منظور استفاده شود. دي اكسيد گوگرد و بي سولفيت سديم رايج ترين تركيبات شيميايي هستند كه به منظور كلرزدايي مورد استفاده قرار مي گيرند.
دي اكسيد گوگرد گاز مايعي است كه غيرقابل اشتعال، غير خورنده و بي رنگ بوده و در ظروف فولادي نگهداري مي شود. مشابه گاز كلر، دي اكسيد گوگرد نيز مي تواند به صورت گازي يا محلول تزريق شود كه فرآيندهاي تغذيه ي محلول تقريبا كاربرد جهاني دارد. ملاحظات ايمني مربوط به ذخيره سازي گاز دي اكسيد گوگرد مشابه گاز كلر است.
تركيبات احياكننده ي گوگردي كه به شكل نمك يا محلول وجود دارند نيز جهت كلرزدايي مورد استفاده قرار گرفته اند. بخصوص در جاهايي كه از هيپوكلريت براي گندزدايي استفاده شده باشد. اين تركيبات شيميايي بجز بي سولفيت سديم شامل سولفيت سديم، تيوسولفات سديم و متا بي سولفيت سديم نيز مي شود. از بين اين تركيبات از بي سولفيت سديم به طور گسترده اي جهت كلرزدايي از فاضلاب استفاده مي شود.
ساير تركيبات كلرزدايي كه توسط تصفيه خانه هاي عمومي فاضلاب مورد استفاده قرار گرفته اند شامل تيوسولفات كلسيم و سديم و اسيد آسكوربيك مي شود.
اين عوامل كلرزدا باعث هيچگونه كاهش يا كاهش قابل اندازه گيري كمي در سطوح اكسيژن نمي شوند حتي وقتي كه بيش از حد مورد نياز براي كلر مورد استفاده قرار بگيرند. در نتيجه، احتمالا از اين تركيبات وقتي استفاده مي شود كه سطوح اكسيژن محلول در آب هاي پذيرنده در حد نگران كننده است. به علاوه اين كه تيوسولفات ها و اسيد آسكوربيك جز تركيبات شيميايي سمي يا خطرناك محسوب نمي شوند. مزيت ديگر اين تركيبات در مقايسه با ساير عوامل كلرزدا شامل راحتي حمل و نقل، ذخيره سازي و مباحث مربوط به ايمني آنها است.
از كربن فعال به شكل پودر يا گرانول نيز ممكن است بسته به شرايط مختص مكاني جهت كلرزدايي استفاده شود. نيازمندي هاي كربن و زمان هاي تماس معمولا با توجه به آزمايش پايلوت در محل تعيين مي شوند و دوز كربن فعال پودري مورد نياز در محدوده ي 30-40mg/l گزارش شده است.
استفاده از كربن فعال تنها به منظور كلرزدايي از لحاظ هزينه اي اثر بخش نيست ولي استفاده از كربن فعال گرانوله در تماس دهنده هايي كه براي ساير نيازمندي هاي تصفيه اي نيز استفاده مي شود ممكن است جهت كلرزدايي گزينه ي بهتري باشد.
تركيبات شيميايي كلرزدا عموما از نظر زماني بسيار سريع ( طي چند ثانيه ) عمل مي كند و به سرعت اختلاط بستگي دارد. حداقل زمان 30 ثانيه براي اختلاط و زمان تماس در جريان حداكثر ساعتي طراحي ذكر شده است.