تصفيه فاضلاب كارخانه فرآوري گوشت

خصوصيات فاضلاب

پساب ناشي از كشتارگاه ها و بسته بندي گوشت حاوي بار بالايي از جامدات، مواد شـناور (چربـي)، خـون، فضولات و تركيبات گوناگون آلي ناشي از پروتئين ها است. تركيب فاضلاب ها تا حد بسيار زيادي به نوع محصول توليدي، تأسيسات خط كشتار و فرايند توليد گوشت بستگي دارد.

در اين مراحل انواع تركيبات آلي قابل تجزيه بيولوژيكي كه عمدتاً چربي و پروتئين هستند به دو صورت معلق و محلول توليد مي گردند. اين فاضلاب از نظر اكسيژن مورد نيـاز بيوشـيميايي BOD ،اكسـيژن مـورد نيـاز شيميايي COD ،جامدات معلق SS ،نيتروژن و فسفر در مقايسه با فاضلاب شـهري بسـيار قـوي تر اسـت.

مي توان فاضلاب توليدي در كارخانه فرآوري گوشت را به چهار رده تقسيم كرده است. اين چهار رده شامل:

• فاضلاب حاوي فضولات و مواد دفعي
• فاضلاب عاري از فضولات و مواد دفعي – حاوي مقادير گريس بـالا
• فاضـلاب عاري از فضولات و مواد دفعي – حاوي مقادير كمي گريس
•  آب تميز

فرآيند تصفيه فاضلاب 

درجه تصفيه فاضلاب به خصوصيات كيفي پساب قابل دفع به محيط زيست بستگي دارد. فاضلاب هايي كـه مستقيماً به داخل سيستم فاضلاب رو دفع مي گردند نسبت به آنهايي كه به منابع آب دفع مي گردند، نيـاز بـه تصفيه كمتري دارند. در اتحاديه اروپا تخليه مستقيم بايستي استانداردهاي تخليه فاضلاب را تأمين نمايد.

واحدهاي لازم براي تصفيه فاضـلاب كشـتارگاه هاي حيوانـات و ماكيـان شـامل:

آشـغالگيري در سـايزهاي مختلف، حوض متعادل سازي، شناورسازي با هواي محلـول و تصـفيه بيولـوژيكي ( بي هوازي – هوازي ) هسـتند.

ادامه مطلب ...

تصفيه مقدماتي آب شيرين كن

تصفيه مقدماتي در آب شيرين كن به منظور استفاده بهينه از غشاها و افزايش زمان كاركرد غشا انجام مي يگرد و در طي اين عمليات آب را آماده عبور از روي غشا مي نمايند.

اين عمليات عبارت است از:

جداسازي ذرات جامد معلق موجود در آب ورودي

مواد معلق و كلوئيدي موجود در آب سبب گرفتگي غشا مي شود. براي اين منظور آب از روي صافي هاي كارتريج ميكروني عبور داده مي شود.

حذف ميكروارگانيسم ها

ميكروارگانيسم ها همانند باكتري ها مي توانند موجب گرفتگي غشا شوند. حتي در برخي موارد نيز آنزيم هاي ترشح شده از ميكروارگانيسم ها بر روي غشاها، اثر تخريبي دارند. بنابراين لازم است آب تغذيه پيش از عبور از روي غشا به وسيله تابش ماورابنفش و يا كلرين ضدعفوني گردد.

تنظيم pH

تنظيم pH آب به منظور افزايش عمر غشا و جلوگيري از رسوب نمودن برخي از املاح، امري ضروري است. عمر مفيد غشاها در pH نامناسب به دليل هيدروليز شدن به مقدار زيادي كاهش مي يابد. pH مناسب براي غشاهاي پلي آميد بين 4-11 مي باشد، در حاليكه براي غشاهاي سلولز استات بين 4/5-6/5 است.

تنظيم دما

براي حفاظت غشا بايد دماي آب تغذيه در زمانه اي مختلف در حد 20 تا 25 درجه سانتي گراد كنترل شود. بيشترين دماي مجاز براي پلي آميد 35 درجه سانتي گراد و براي غشاهاي سلولز استات 30 درجه سانتي گراد است. دماي بالا در pH نامناسب سرعت هيدروليز غشا را افزايش مي دهد.

كنترل عوامل رسوب كننده

مواد اكسيد شونده همانند اكسيدها و هيدروكسيدهاي آهن، منگنز و سيليس مي توانند در طي فرآيند املاح زدايي، با رسوب نمودن روي غشا مشكلاتي را بوجود آورند و در نتيجه كارايي غشا را كاهش دهند. تركيب هگزا متافسفات را مي توان براي كنترل اين عوامل رسوب كننده، مورد استفاده قرار داد.

افزايش فشار

آب تغذيه پس از انجام تصفيه مقدماتي بوسيله يك پمپ فشرده شده تا پتانسيل عبور از غشا را دارا باشد. حداكثر فشار مجاز براي غشاهاي پلي آميد 28atm و براي سلولز استات 60atm با توجه به تجهيزات مورد استفاده مي باشد. يك شير كنترل به منظور تنظيم فشار مورد استفاده قرار مي گيرد. براي آب هاي با TDS بالا كه نياز به تامين فشار بالاست، لازم است غشا از جنس استات سلولز انتخاب گردد.

ادامه مطلب ...

مشخصات فاضلاب كارخانه تن ماهي

مشخصات فاضلاب كارخانه تن ماهي كه نگراني ايجاد نموده شامل پارامترهاي آلاينده، منابع توليد پسماند و نوع پسماند توليدي هستند. عموما خصوصيات فاضلاب صنايع تن ماهي شامل پارامترهاي فيزيك و شيميايي، مقدار مواد آلي، نيتروژن و فسفر هستند.

پارامترهاي مهم آلاينده فاضلاب شامل BOD، COD كل جامدات معلق TSS، چربي ها و روغن ها هستند. همانند بيشتر فاضلاب هاي صنعتي، آلاينده هاي موجود در فاضلاب هاي كارخانه تن ماهي از مواد آلي ناشناخته ولي با هويت آلي هستند. آناليز و شناسايي كليه مواد آلي موجود در فاضلاب غيرممكن است. بنابراين اندازه گيري كلي اثرات نامطلوب اين آلاينده كافي است.

پارامترهاي فيزيكي و شيميايي

معيار pH به عنوان يك فاكتور مهم قلمداد مي شود. زيرا اين پارامتر نياز به تنظيم pH براي فرآيندهاي بيولوژيكي را نشان مي دهد. pH فاضلاب خروجي از كارخانجات توليد تن ماهي معمولا نزديك به خنثي است. مقدار pH معمولا به ميزان تجزيه مواد پروتئيني و ميزان آزاد شدن آمونياك بستگي دارد.

جامدات

محتواي جامدات در فاضلاب به دو بخش جامدات محلول و معلق تقسيم مي شوند. جامدات معلق مهمترين نگراني هستند. زيرا از جنبه هاي مختلف نامطلوب هستند. زيرا جامدات قابل ته نشيني در كانال انتقال فاضلاب باعث كاهش ظرفيت فاضلاب رو مي شود. اگر اين مواد شناور شوند باعث كاهش نفوذ خورشيد به درون آب شده و اكوسيستم آبي را دچار اختلال مي كند.

بو

در صنايع توليد تن ماهي در اثر تجزيه مواد آلي آمين هاي فرار، دي اكسين ها و گاهي اوقات آمونياك آزاد مي كنند. بو ايجاد مي شود. در فاضلاب كه شرايط بي هوازي ايجاد مي گردد سولفيد هيدروژن نيز ممكن است توليد گردد كه بسيار بد بو است. هر چند بوي توليدي نسبتا بي خطر است. اما ممكن است زندگي مردم را تحت تاثير قرار داده و براي مردم استرس و بيماري ايجاد مي كند.

درجه حرارت

براي جلوگيري از تاثير بر كيفيت زندگي آبزيان، درجه حرارت آب هاي پذيرنده، بايستي كنترل گردد. درجه حرارت بالا باعث كاهش اكسيژن محلول آب مي گردد.

مواد آلي

مواد آلي مهمترين نوع پسماند موجود در فاضلاب كارخانه تن ماهي است و شامل خون، ضايعات و احشا داخلي، باله ها، پوست و ريزه هاي گوشت است. اين پسماندها به طور قابل توجهي غلظت جامدات معلق را در فاضلاب افزايش مي دهند. اما عمده جامدات را مي توان از جريان فاضلاب جدا كرده و از آن براي توليد خوراك دام استفاده نمود.

فاضلاب حاصل از توليد محصولات غذاهاي دريايي را مي توان به دو دسته عمده : فاضلاب با حجم زياد و بار آلي كم و فاضلاب با حجم كم و بار آلي بالا تقسيم نمود. فاضلاب با حجم زياد و بار آلي كم شامل آب به كار رفته براي تخليه، انتقال، حمل و نقل و نگهداري ماهي و آب ناشي از شستشوي ماهي است.

ادامه مطلب ...

مراحل تصفيه مقدماتي فاضلاب

مراحل مختلف تصفيه مقدماتي فاضلاب و پساب به ترتيب زير مي باشد:

1.  آشغالگيري: عبارت است از دستگاهي كه در ابتداي ورود فاضلاب به تاسيسات تصفيه خانه قرار مي دهند تا مواد معلق درشت شناور و فاضلاب مانند تكه چوب، پارچه، پوست ميوه و غيره را كه ممكن است در سيستم پمپاژ يا ساير واحدهاي تصفيه خانه ايجاد اشكال بنمايد از آن جدا سازد.
2. دانه گيري: به مواد جامد دانه اي موجود در فاضلاب كه در جريان تصفيه فاضلاب صنعتي تجزيه نشده و سرعت ته نشيني آن ها بيشتر از سرعت ته نشيني مواد جامد آلي تجزيه پذير است دانه گفته مي شود. كه جدا ساختن آنها از فاضلاب فقط با تغيير سرعت جريان امكان پذير است.
3. شناورسازي: براي حذف چربي روغن و جدا نمودن بعضي مواد معلق سبك از فاضلاب از حوض هاي چربي گيري يا حوض هاي شناورسازي استغاده مي نمايند.
4.  متعادل كردن كيفيت و جريان: اين عمل بيشتر در تصفيه پساب هاي صنعتي انجام گرفته و غرض از انجام آن تامين مراتب زير است:
   • يكنواخت كردن مقدار مواد آلي به منظور جلوگيري از ضربه حاصل از بار ناگهاني اين مواد در ساير واحدهاي تصفيه خانه
   • يكنواخت كردن ميزان جريان
   • يكنواخت كردن تركيب شيميايي
5.  تنظيم PH : بيشتر در پساب هاي صنعتي انجام گرديده و مي توان عمل تنظيم PH را در حوض يكنواخت كننده يا در حوضچه كوچكي بعد از آن انجام داد.
6. ته نشيني ساده يا شيميايي: در فاضلاب و پساب علاوه بر مواد دانه اي كه به وسيله حوض هاي دانه گير از فاضلاب جدا مي شود و معمولا زمان لازم براي ته نشيني آنها بسيار كوتاه است هميشه مواد معلقي موجود است كه زمان بيشتري براي ته نشين شدن آنها مورد نياز است. مواد معلقي كه در ته نشيني ساده از فاضلاب جدا مي گردد اغلب مواد آلي و بندرت مواد معدني هستند ولي مواد معلق خيلي ريز و كلوئيدي بندرت در ته نشيني ساده از فاضلاب جدا خواهد شد.

ادامه مطلب ...

مقدار توليد فاضلاب بهداشتي

آب در شهرها به سه گونه مصرف مي گردد:

1. مصرف خانگي
2. . مصرف صنعتي
3. مصرف همگاني

مصرف هاي خانگي

مصرف هاي خانگي عبارتند از مصرف هايي مانند آشاميدن، پخت و پز و ظرفشويي، حمام و دستشويي، لباس شويي و شستشوي خانه ، كولر و جز آن … مصرف خانگي در يك شبكه آبرساني بستگي دارد به مقدار جمعيت شهر و ميانگين مصرف شبانه روزي هر نفر.
مصرف روزانه ي مردم نيز خود بسته به بالا بودن سطح زندگي آنها تغيير مي كند. در شهرهاي بزرگ كه مردم بيشتر به بهداشت و پاكيزگي توجه دارند و معمولا از نظر مالي داراي سطح زندگي بالاتري هستند، مصرف روزانه ي آن ها بيشتر است. بجز آن مصرف خانگي در فصل هاي گوناگون سال تغيير مي كند و در تابستان ها بيشتر از زمستان ها مي باشد.
براي مصرف خانگي خالص در ايران ( آشاميدن، پخت و پز، لباس شويي، حمام ، ظرفشويي، دستشويي، توالت، تهويه ي مطبوع و جز آن … ) عددي برابر 75 تا 150 ليتر در شبانه روز پيشنهاد مي گردد.

ادامه مطلب ...

سرانه فاضلاب بهداشتي

سرانه توليد فاضلاب بستگي به ميزان آب مصرفي، عادات مردم، شرايط اجتماعي و مذهبي و بسياري عوامل ديگر دارد. معمولا برحسب شرايط اقليمي 65-80% آب مصرفي شهري به فاضلاب تبديل مي شود. در بيشتر نقاط دنيا براي يك خانوار 5 نفري آب مصرفي در يك هفته را در مصارف گوناگون به شرح زير تعيين نموده اند.

• 3 نفر در روز دوش بگيرند و هر دوش 20 ليتر آب مصرف شود
• 4 بار فلاش توالت و هر بار مصرف 20 ليتر آب2
• شستشوي دست ها دوبار هر نفر و هر بار مصرف 2 ليتر آب
• تهيه 3 بار غذا براي هر نفر در روز با مصرف 10 ليتر آب براي هر غذا
• لباسشويي دو بار در هفته و هر بار مصرف 150 ليتر آب
• يك بار آبياري فضاي سبز در هفته با مصرف 100 ليتر آب
• شستشوي يك بار در هفته ماشين با مصرف 100 ليتر آب
• شستشوي زمين يك بار در هفته با 2 ليتر آب مصرفي
• جمع كل مصرف5764 ليتر در هفته

با توجه به ارقام سرانه توليد فاضلاب به نظر مي رسد سرانه 150 ليتر براي تهران و اغلب شهرهاي بزرگ كشورمان مناسب باشد.

ادامه مطلب ...

 اجزا آب شيرين كن

• مخازن تهيه محلول و تزريق كننده هاي اسيد و فسفات
  اين وسايل به منظور تهيه اسيد با غلظت مناسب و تزريق آن به آب تغذيه به منظور تنظيم pH آن و تامين و تزريق فسفات به آب به دليل جلوگيري از رسوب املاح كلسيم و منيزيم مي باشد.
• صافي كارتريج و كربن فعال
  اين تجهيزات براي افزايش عمر غشا با وارد نمودن آب عاري از مواد معلق و حذف باقي مانده كلرين ناشي از گندزدايي آب است.
• پمپ فشار قوي
  اين وسيله براي خنثي كردن فشار اسمزي، جبران افت فشار ناشي از وجود غشا و تجهيزات موجود در مسير، مورد نياز است.
• پرشروسل
  غشاها بسيار حساس و آسيب پذيرند. به دليل فشار بالاي سيستم اسمز معكوس از پرشروسل استفاده مي شود. پرشروسل ها محفظه هاي محكم فلزي و يا پليمري اند كه غشا را در خود جاي مي دهند. پرشروسل ها سطح وسيعي از سطح غشا را در حجم پاييني جاي مي دهند. پرشروسل ها وظيفه هدايت سيال را برعهده دارند. طراحي نامناسب مدول سبب كاهش كارايي عملكرد غشا مي شود. يك پرشروسل با طراحي مناسب، داراي ويژگي هاي زير است:
  1- در اختيار قرار دادن مقاومت مكانيكي لازم
  2- دربرگرفتن سطح بالايي از غشا
  3-كنترل مناسب حركت سيال
  4-سهولت در تميز نمودن فيزيكي و شيميايي غشا و سهولت در تعمير و نگهداري
• ممبران
  ممبران هاي اسمزي صنعتي از مواد پليمري مختلفي ساخته مي شوند و از لحاظ شكل هندسي و مواد بكار رفته متنوع هستندو مهمترين ممبران ها عبارتند از:
  1- ممبران هاي لوله اي : اين نوع غالبا از تركيب پلي سلولز استات ساخته شده و به شكل لوله هايي به قطر 20-30 ميلي متر مي باشند. تعداد حدود 20 عدد از اين غشاها در درون يك قاب فولادي قرار مي گيرند.
  2- ممبران هاي حلزوني شكل : اين گونه نيز از تركيب پلي سلولز استات با ضخامت 100 ميكرون ساخته مي شوند. دو يا سه لايه از اين غشاها كه در بين آنها تور پلاستيكي قرار گرفته به دور يك لوله پليمري مشبك پيچيده و مجموعه درون قاب قرار داده مي شوند.
  3- ممبران اليافي : اين نوع معمولا به شكل الياف پلاستيكي مجوف و از جنس پلي آميد هستند. يك دسته از اين الياف مشتمل بر هزاران رشته از آن، در درون يك قاب قرار مي گيرد. آب تغذيه از روي غشا عبور داده شده و تصفيه مي شود و به درون حفره طولي الياف تراوش مي نمايد. مجموعه آب هاي تراوش شده به بيرون از قاب هدايت مي شود.

ادامه مطلب ...

 بهره برداري آب شيرين كن

• فيلترهاي شني در سيستم هاي آب شيرين كن به منظور حذف مواد معلق و كلوئيدي به كار گرفته مي شود. فيلترهاي شني متداول از سه طبقه زير تشكيل شده اند:
  1- لايه هاي زيرين داراي اندازه ذرات mm 3-2
  2-لايه مياني داراي اندازه ذرات 0.8-1/2 mm
  3-لايه بالايي داراي اندازه ذرات 0/4-0/8 mm
• غالبا به آب ورودي فيلتر شني، به ميزان 0/003 % وزني منعقد كننده تزريق مي گردد.
• براي حذف ميكروارگانيسم ها، كلرين به ميزان 0/002% وزني تزريق مي شود.
• به منظور حذف اكسيژن و كلرين اضافي، سديم سولفيت به ميزان 0/001% وزني تزريق مي گردد.
• هرگاه اختلاف فشار آب ورودي و خروجي فيلترها به حدود 0/5 اتمسفر رسيد، شستشوي معكوس لازم مي شود.
• براي اطمينان از حذف كامل كلرين باقيمانده در آب از فيلتر كربن فعال استفاده مي گردد.
• پرده هاي سيستم آب شيرين كن در مقايسه با انواع ديگر شيوه هاي فيلتراسيون فشرده ترند، لذا كيفيت تصفيه بالاتر، لكن خطر آسيب ديدگي ممبران ها نيز افزايش مي يابد.
• فشار پمپ تغذيه بايد به اندازه اي باشد كه آب بتواند از غشا با بازدهي 90% عبور نمايد.
• وجود فشار استاتيك به پرده ها آسيب مي رساند.
• اختلاف فشار ورودي و خروجي مراحل مختلف بهره برداري، نبايد از حد مجاز بيشتر شود.

ادامه مطلب ...

گرفتگي و رسوب كلوئيدي دستگاه آب شيرين كن

عمده ترين مشكل آب تغذيه كننده ناشي از حضور جامدات معلق است. اين جامدات براساس اندازه و قابليت ته نشين شدن آن ها، به دو دسته جامدات كلوييدي و غيركلوييدي، دسته بندي مي شوند. جامدات كلوييدي قطري كوچك تر از 1 ميكرون دارند و طي عمليات ته نشيني قابل حذف نمي باشند.
اگر چنانچه اجزاي كلوييدي داراي بار سطحي خنثي باشند، با افزودن يك ماده شيميايي منعقدكننده، حذف آن ها تسهيل مي شود. ماده منعقدكننده موجب مي شود تا اجزاي كلوييدي به هم چسبيده و در اثر عمليات ته نشيني و فيلتراسيون حذف شوند.
جامدات غير كلوييدي معمولا در طي فرآيندهاي معمول ته نشيني و فيلتراسيون حذف مي شوند.
ميزان تمايل يك منبع تغذيه كننده به رسوب گذاري و گرفتگي در آن، شاخص تراكم لجن SDI ناميده مي شود. مقادير SDI بيشتر از 3 ميكرون نشان دهنده اين است كه آب به عمليات پيش تصفيه اضافي نياز دارد.

ادامه مطلب ...

انواع رزين هاي تعويض يوني

در اثر تعويض يوني، كاتيون ها يا آنيون هاي موجود در محلول و يا كاتيون هاي موجود در محلول با كاتيون ها و آنيون هاي موجود در رزين تعويض مي شوند به گونه اي كه هم محلول و هم رزين از نظر الكتريكي خنثي باقي مي مانند.

رزين هاي تعويض يوني را مي توان به دو گروه بزرگ رزين هاي كاتيوني و رزين هاي آنيوني تقسيم نمود كه هر گروه شامل نوع ضعيف و نوع قوي مي باشند. به طور كلي رزين هاي نوع قوي در محدوده وسيعي از pH و رزين هاي نوع ضعيف در يك محدوده كوچكي از pH مناسب هستند.

رزين هاي كاتيوني

رزين هاي كاتيوني قوي بصورت سديمي براي كاهش سختي آب به كار مي روند. رزين هاي كاتيوني سديمي از نوع قوي نه فقط كاتيون هاي سختي آور آب بلكه همه يون هاي فلزي را با سديم تعويض مي كنند. براي احيا اين نوع رزين ها كافي است رزين با آب نمك شستشو داده شده تا رزين به فرم اوليه خود تبديل شود.

رزين هاي آنيوني

وقتي آب از روي رزين هاي آنيوني از نوع قوي عبور نمايد، بنيان اسيد توسط اين نوع رزين جذب شده و به جاي آن يون هيدروكسيد آزاد مي شود.

بنابراين آب حاوي املاح در اثر عبور از روي رزين هاي آنيوني و كاتيوني همه املاح خود را از دست مي دهد و آب بدون يون حاصل مي گردد.

ادامه مطلب ...