روش هاي تصفيه فاضلاب نساجي و رنگرزي

كيفيت پساب نساجي

صنايع نساجي از جمله بزرگترين صنايع مصرف كننده آب است و در نتيجه فاضلاب زيادي توليد مي كنند. معمولا در پساب هاي نساجي به موارد زير برمي خوريم:
• مواد معلق كه حاصل مصرف مواد شيميايي و مواد اوليه در نساجي است.
• BOD ناشي از شستشوي مواد اوليه، يا مصرف رنگ هاي مختلف
• ازت و فسفر ناشي از مصرف مواد پاك كننده
• درجه حرارت
• فلزات سنگيني كه ناشي از مصرف رنگ هاي محتوي فلزات سنگين مي باشد.
• اسيد و قليا كه در بعضي رنگرزي ها به كار رفته و وارد فاضلاب نساجي مي شود و در PH آن موثر است.
• مجموع املاح محلول هاي فاضلاب هاي نساجي نسبتا بالا است.
مقدار فاضلاب توليد شده در پساب هاي نساجي تابع نوع توليد و روش رنگرزي، كيفيت مواد اوليه و كيفيت محصول توليد شده است.

كيفيت پساب فرآيندهاي مختلف نساجي:

شستشوي مواد اوليه : BOD و مواد معلق خيلي زياد محتوي چربي و روغن-حرارت بالا
پشم شويي : حاوي پشم، اوره، خون، چربي، عرق و … كه باعث BOD بالا مي شود. – غني از روغن و گريس- فنل و آفت كش ها
آهارزني: BOD و مواد معلق نسبتا بالا- PH قليايي
رنگرزي و چاپ: BOD و مواد معلق متوسط- PH خنثي تا قليايي – COD نسبتا زياد
مرسريزاسيون ( مر سري كردن) : BOD و مواد معلق كم- PH قليايي
شستشوي الياف رنگ شده: BOD و مواد معلق كم – PH متغير-املاح محلول زياد – COD بالا

تصفيه فاضلاب نساجي

پساب نساجي كه حاوي رنگ است، اغلب BOD معرف آن 1 تا 26 درصد COD است، يعني نمي توان پساب نساجي را به راحتي فاضلاب شهري كه BOD آن حداقل 50 درصد COD است، تصفيه و تجزيه كرد.

فرآيندهاي تصفيه زيستي عموما براي حذف BOD و جامدات معلق SS موثر است اما براي حذف رنگ از اين فاضلاب ها كارايي زيادي ندارد، زيرا تركيبات رنگي داراي ساختارهاي مقاوم و پيچيده اي است كه به روش تصفيه زيستي براحتي قابل انجام نيست. در واقع براي كاربرد روش هاي زيستي، ابتدا بايد روي فاضلاب، عمليات پيش تصفيه انجام دهيم.

مراحل تصفيه پساب هاي نساجي 

• تصفيه مقدماتي
• پيش تصفيه
• تصفيه بيولوژيكي

پيش تصفيه:

متداول ترين روش هاي پيش تصفيه براي حذف رنگ از فاضلاب نساجي شامل روش هاي فيزيكي – شيميايي نظير انعقاد و لخته سازي، انعقاد الكتريكي و اكسايش و … كه هر كدام از اين روش ها داراي مزايا و معايبي هستند.

الف) روش انعقاد و لخته سازي

• اختلاط سريع مواد شيميايي با فاضلاب
• انعقاد مواد معلق ريز
• ته نشيني مواد منعقد شده
يكي از معايب اين روش توليد حجم زيادي از لجن است.

ب) انعقاد الكتريكي

روش انعقاد الكتريكي براي حذف بسياري از مواد محلول و غير محلول به كار مي رود. فرآيند انعقاد الكتريكي در كاهش نيترات، آرسنيك، فلورايد، مواد آلي و مواد معدني به كار رفته است و بازده حذف آن براي برخي آلاينده ها تا 90 درصد نيز مشاهده شده است.
اين روش به دليل برخورداري از مزايايي چون بازده بالاي حذف، لجن دفعي اندك، زمان ماند كوتاه، هزينه كم و زمان كوتاه راه اندازي، تجهيزات ساده، بهره برداري آسان و در بسياري موارد عدم نياز به مواد شيميايي به ويژه براي فاضلاب هاي قوي و سمي بسيار مناسب است.
با توجه به نوع آلاينده هدف، جنس الكترودها كه يكي از مهم ترين عوامل در تصفيه به شمار مي آيد، متفاوت انتخاب مي شود و با توجه به نوع الكترود انتخاب شده، PH بهينه متفاوت خواهد بود. الكترودهاي به كار رفته در اين فرآيند معمولا از جنس آلومينيوم و آهن هستند.
در انعقاد الكتريكي، با برقرار كردن جريان برق بين دو يا چند الكترود شناور فلزي از جنس آهن و يا آلومينيوم در نمونه فاضلاب، لخته هاي هيدروكسيد فلزي توليد مي شوند كه با جذب سطحي مواد آلاينده باعث ترسيب آن ها و تصفيه فاز آبي مي شوند.يكي از معايب روش انعقاد الكتريكي مصرف انرژي بالا به خصوص هنگامي كه نياز به درصد حذف بالاتري از آلاينده ها باشد.